Positionering van elementen
MuseScore plaatst automatisch elementen in je partituur volgens een reeks regels en stijlinstellingen. Deze zijn ontworpen om in de meeste gevallen standaard uitstekende resultaten te produceren - elementen die zijn gepositioneerd volgens standaard muziekschrift regels, terwijl botsingen tussen elementen worden vermeden. MuseScore biedt ook de mogelijkheid om deze standaardinstellingen aan te passen en ook om de standaardinstellingen voor een bepaald element te overschrijven.
Standaard positie
De meeste elementen in MuseScore hebben een standaardpositie die wordt bepaald door een stijlinstelling die kan worden aangepast via het Eigenschappen paneel of het Opmaak→Stijl dialoogvenster. Voor elementen die boven de notenbalk zijn geplaatst wordt de positie gespecificeerd als een verschuiving vanaf de bovenste lijn van de notenbalk, voor elementen die onder de notenbalk zijn geplaatst wordt de positie gespecificeerd als een verschuiving vanaf de onderste lijn van de notenbalk. Deze verschuivingen worden, zoals de meeste maten in MuseScore, uitgedrukt in spaties afgekort sp. Voor veel elementtypen kun je een verschuiving specificeren die moet worden gebruikt wanneer deze boven wordt geplaatst, evenals een afzonderlijke verschuiving die moet worden gebruikt wanneer deze onder wordt geplaatst en ook welke van deze plaatsingen standaard moeten worden toegepast.
Voor dynamiek is de standaard plaatsing bijvoorbeeld onder de notenbalk en de standaard verschuiving onder de onderste notenbalklijn is 2,5 sp. Als je een dynamische markering naar boven de notenbalk omdraait, staat deze standaard op 1,5 sp boven de bovenste notenbalklijn (uitgedrukt als een negatieve verschuiving: -1,5 sp). Deze instellingen zijn allemaal te vinden in Opmaak→Stijl→Dynamische tekens.
Merk op dat de standaard verschuiving groter is voor dynamiek die onder de notenbalk zijn geplaatst dan erboven omdat de verschuiving wordt gemeten vanaf de basislijn van de tekst.
Automatisch plaatsen
Automatisch plaatsen is de term die MuseScore gebruikt voor een reeks algoritmen die worden gebruikt om botsingen te voorkomen en om bepaalde elementen automatisch uit te lijnen. Een basiskennis van hoe automatisch plaatsen werkt, kan handig zijn bij het maken van aanpassingen.
Vermijden van verticale botsingen
Voor de meeste elementen die boven of onder de baak zijn geplaatst, werkt het vermijden van botsingen verticaal. Wanneer een element wordt gepositioneerd, probeert MuseScore het eerst te plaatsen volgens de standaard verschuiving voor dat element. Als dat zou resulteren in een botsing met een ander element, dan wordt een van de twee elementen verder van de balk geplaatst om de overlap te vermijden. MuseScore volgt standaard muziekschrift regels om te bepalen welke elementen moeten worden verplaatst. Tempomarkeringen worden bijvoorbeeld verder boven de notenbalk verplaatst dan trillers, in plaats van andersom.
De stijlinstelling Minimum afstand bepaalt hoeveel afstand MuseScore plaatst tussen elementen wanneer botsingen op deze manier worden vermeden. Met de overeenkomstige instelling in het Eigenschappen paneel kun je dit waar nodig voor individuele elementen overschrijven. Maar MuseScore past deze waarde automatisch aan wanneer elementen handmatig worden gepositioneerd, zoals hieronder te zien is in het gedeelte over handmatige aanpassing.
Vermijden van horizontale botsingen
Voor bepaalde elementen, zoals liedteksten of akkoordsymbolen, zal MuseScore maten verbreden om botsingen te voorkomen in plaats van deze elementen verticaal te verplaatsen.
Verticale uitlijning
MuseScore zal ook proberen bepaalde elementen verticaal uit te lijnen, zodat als een element van dat type verticaal moet worden aangepast om een botsing te voorkomen, andere elementen van hetzelfde type op hetzelfde systeem automatisch ook worden aangepast. Elementen die altijd verticaal zijn uitgelijnd, zijn onder meer liedteksten en pedaalmarkeringen. Dynamiek en crescendo-/decrescendo-tekens worden uitgelijnd als ze direct naast elkaar liggen, evenals pedaalmarkeringen.
Akkoordsymbolen kunnen ook verticaal worden uitgelijnd als je dit inschakelt in de akkoordsymboolstijlinstellingen, door een Maximale verschuiving waarde in te stellen. Zie Akkoordsymbolen voor meer informatie.
Automatisch plaatsen uitschakelen
Automatisch plaatsen is normaal gesproken goed in het vermijden van botsingen en het uitlijnen van elementen. En in gevallen waarin je een element handmatig wilt plaatsen, kun je dit normaal gesproken direct doen zonder dat je automatisch plaatsen hoeft uit te schakelen (zie handmatige aanpassing hieronder). Er kunnen zich echter situaties voordoen waarin je automatisch plaatsen toch wilt uitschakelen. Repetitiemarkeringen worden bijvoorbeeld standaard weergegeven boven volta's, maar je wilt dit misschien omdraaien voor een specifiek geval waarin de volta al hoger was geplaatst en er dan ruimte is voor de repetitiemarkering eronder.
In dit geval zorgt het uitschakelen van automatisch plaatsen voor de repetitiemarkering ervoor dat het onder de volta wordt weergegeven, terwijl de volta nog steeds automatisch botsingen met de noten kan vermijden.
Om automatisch plaatsen voor een element uit te schakelen, selecteer je het en schakel je vervolgens de instelling Automatisch plaatsen uit in het Eigenschappen paneel.
Het element wordt teruggezet naar de standaardpositie (zoals bepaald door de stijlinstellingen) en wordt niet meegenomen in de detectie van botsingen met andere elementen. Het uitschakelen van automatisch plaatsen voor een element zorgt er ook voor dat het wordt uitgesloten van elke verticale uitlijning die anders zou zijn toegepast.
Handmatige aanpassing
Het maakt niet uit of automatisch plaatsen een standaardelement heeft verschoven of niet, de positie van elementen kan nog steeds handmatig worden aangepast, bijvoorbeeld door te slepen, met behulp van de cursortoetsen of de Correctie opties in het Eigenschappen paneel. Zie Elementen aanpassen voor meer informatie.
Met MuseScore kun je zelfs handmatige aanpassingen uitvoeren die tot botsingen zouden leiden. In het bovenstaande voorbeeld, als je de repetitiemarkering onder de volta sleept, zal MuseScore dit toestaan en automatisch de Minimum afstand voor dat element op een negatieve waarde zetten, waardoor de botsing effectief wordt toegestaan zonder automatisch plaatsen uit te schakelen.
Handmatig uitlijnen
Elementen van hetzelfde soort worden normaal gesproken standaard uitgelijnd, simpelweg omdat ze dezelfde stijlinstellingen en dus dezelfde verschuiving hebben. Automatisch plaatsen kan er echter toe leiden dat sommige elementen verder van de notenbalk worden geplaatst dan andere. Zoals hierboven beschreven onder Verticale uitlijning, zal MuseScore sommige soorten elementen automatisch uitlijnen. Voor andere element soorten kun je ze handmatig uitlijnen door ze dezelfde verticale verschuiving toe te wijzen.
Om dit te doen, selecteer je gewoon de elementen die je wilt uitlijnen (klik bijvoorbeeld op de eerste, Shift+klik op de laatste) en vergroot of verklein geleidelijk de verticale verschuiving in het Eigenschappen paneel. Om bijvoorbeeld een reeks tempomarkeringen boven de notenbalk uit te lijnen, moet je hun verticale verschuiving op dezelfde waarde instellen. Om er zeker van te zijn dat ze uitgelijnd zijn en ook om de botsingen te voorkomen die ervoor zorgen dat automatisch plaatsen een of meer van hen weergeeft, moet je de verschuiving instellen op een voldoende grote negatieve waarde.
