Published on MuseScore.org

Nieuwe mogelijkheden in MuseScore 3.6

    Nieuwe partituur en opmaak mogelijkheden

    MuseScore 3.6 biedt enorme verbeteringen voor het uiterlijk van je bladmuziek, waaronder een nieuw muziek lettertype (Leland), een nieuw standaard lettertype voor tekst (Edwin), gebaseerd op New Century Schoolbook en verbeteringen op het gebied van pagina-indeling en veel nieuwe standaardinstellingen. Ook zijn er een aantal nieuwe functies die standaard beschikbaar zijn in alle nieuw aangemaakte partituren en die ook automatisch of handmatig op bestaande partituren kunnen worden toegepast.

    De drie belangrijkste mogelijkheden zijn:

    De eerste twee opties worden op de partituur toegepast bij het aanmaken van de partituur en zijn beschikbaar in de nieuwe partituur wizard, maar zijn ook beschikbaar in het instrument paneel zodat ze later kunnen worden aangepast. Voorheen was het nodig om zelf de volgorde van de instrumenten te bepalen en moesten haken worden toegevoegd nadat de partituur was gemaakt. Het doel van deze nieuwe mogelijkheden is om tijd te besparen en in meeste gevallen zal dit zorgen voor een beter resultaat maar het is mogelijk niet geschikt voor iedere partituur samenstelling. Voor ongebruikelijke samenstellingen/opmaak kan het resultaat worden aangepast nadat de partituur is aangemaakt. De mogelijkheden kunnen in zijn geheel worden uitgeschakeld of er kan een sjabloon worden gebruikt.

    Automatische instrument volgorde

    Nieuwe partituur wizard: Kies instrumenten

    Bij het maken van een nieuwe partituur via "Kies instrumenten", is er nu een vervolgkeuzelijst "Volgorde" met het huidige systeem van de instrument volgorde. "Orkest" is de standaardinstelling. Als instrumenten aan de partituur worden toegevoegd, worden ze op de juiste positie toegevoegd volgens de geselecteerde volgorde. (Voorheen verscheen elk instrument onder het instrument dat op dat moment in de rechterhandlijst was geselecteerd.) Dit maakt het ook gemakkelijk om bijvoorbeeld een dubbele houtblazerssectie toe te voegen door aan de linkerkant fluit, hobo, klarinet en fagot te selecteren en vervolgens tweemaal op "Voeg toe aan partituur" te klikken.

    Iedere volgorde optie bepaalt de positie in de partituur voor solo-instrumenten. Bij de orkestrale volgorde is dit boven de strijkers. Met een instrument geselecteerd in de lijst aan de rechterkant, zal de "Maak solist" knop het naar die positie verplaatsen. Je kunt meerdere solisten aanwijzen en binnen de solist 'sectie' is de algehele volgorde van toepassing. Het doel van de aanduiding als solist is alleen bedoeld om instrumenten op de juiste positie in de partituur te krijgen en heeft geen invloed op het label of afspelen.

    Een eigenaardigheid is dat er, voorlopig, slechts één solistenpositie per volgorde is bepaald. Hierdoor zal bij een werk waarbij vocale en instrumentale solisten aanwezig zijn, de instrumentale solisten boven aan plaatsen. Deze moeten handmatig worden verplaatst.

    Net als voorheen kunnen instrumenten handmatig omhoog en omlaag worden geplaatst met de knoppen die zich nu rechts van de lijst bevinden. In de volgorde keuzelijst wordt de tekst '(aangepast)' toegevoegd aan de naam. De aangepaste volgorde wordt opgeslagen met de partituur. Je kunt de volgorde herstellen door de oorspronkelijke volgorde (of een andere) te selecteren in de volgorde keuzelijst.

    Met het kiezen van de "Eigen" volgorde optie wordt deze functionaliteit in zijn geheel uitgeschakeld, inclusief het automatisch plaatsen van de haken.

    Automatisch plaatsen van haken

    De vooraf gedefinieerde volgorde wijst instrumenten families toe (fluiten, hobo's, klarinetten, etc.) en rangschikt die families in secties (houtblazers, koperblazers, percussie, etc.). Haken worden automatisch toegevoegd volgens deze eenvoudige regels:

    Hoewel dit voor de meeste partituren redelijke standaardwaarden zou moeten opleveren, geeft het geen perfecte resultaten voor iedere mogelijke stijl of opmaak. Gelukkig is het nog steeds gemakkelijk om aanpassingen te maken nadat de partituur is gemaakt.

    Verticaal uitvullen van notenbalken

    Er is een nieuw algoritme voor het verticaal uitvullen van notenbalken om de pagina correct te vullen, standaard is dit ingeschakeld voor nieuwe partituren in MuseScore 3.6. Om dit uit te schakelen, ga je naar Opmaak -> Stijl -> Pagina en plaats je een vinkje bij "Notenbalken niet verticaal uitvullen" (hiermee wordt het vinkje bij "Notenbalken verticaal uitvullen" automatisch weggehaald).

    Stijl: Pagina

    Het basis principe van het algoritme is om ervoor te zorgen dat de ruimte tussen de notenbalken gelijk is op basis van twee instellingen (beschikbaar in Opmaak -> Stijl -> Pagina):

    De ruimte tussen een accolade en een haak wordt bepaald door de grootste van deze twee waarden. De instelling "Max. dubbele notenbalk afstand" wordt gebruikt om de afstand tussen de notenbalken die door een accolade worden verbonden, te beperken. Dit is handig omdat deze notenbalken over het algemeen in één oogopslag door de speler moeten worden gelezen.

    De "Max. systeem afstand" en "Max. notenbalk afstand" moeten redelijk grote waarden hebben om de routine in staat te stellen zelfs vrij schaars gevulde pagina's op te vullen. Soms bevat een pagina niet voldoende notenbalken om dit te rechtvaardigen. In dit geval zal, zodra het algoritme de ruimte uitvuld zoals hierboven beschreven, een extra ruimte toevoegen tussen de notenbalken tot een maximum van de instelling gegeven in "Max. pagina opvul afstand" (vermenigvuldigd met een relevante factorinstelling). Als je merkt dat er veel pagina's niet volledig uitgevuld zijn en je wel wilt dat ze het zijn, dan kun je deze instelling aanpassen. Over het algemeen is een lage waarde waarschijnlijk het beste voor een partituur met een klein aantal notenbalken per systeem en een grotere waarde voor een groter aantal notenbalken.

    De verticale uitvulling is dynamisch en niet verbonden aan de sectie toewijzingen van instrumenten die wordt gebruikt om de volgorde van de instrumenten in de partituur te bepalen tijdens het opzetten van de partituur, dus wanneer je haken toevoegt of verwijdert, dan zal de afstand overeenkomstig veranderen. Op dezelfde manier, als lege notenbalken verborgen zijn in een bepaald systeem, wordt de afstand alleen bepaald door de haken die in dat systeem aanwezig zijn.

    Hopelijk geven de standaardinstellingen in de meeste gevallen goede resultaten, maar kan het nodig zijn om een beetje te experimenteren met de instellingen voor een optimaal resultaat, afhankelijk van de samenstelling van een partituur. Als je gewend bent afstandshouders te gebruiken een vergelijkbaar resultaat te bereiken, dan kun je het beste proberen instellingen te vinden/gebruiken die een goed resultaat geven voor het grootste deel van de partituur en alleen afstandshouders gebruiken waar aanpassingen nodig zijn.

    Inspringen van eerste systeem

    Deze nieuwe optie, die standaard is ingeschakeld, is te vinden in Stijl -> Partituur en heet "Eerste systeem inspringen". Zoals de naam doet vermoeden, zal dit het eerste systeem van een sectie laten inspringen op de gebruikelijke manier voor klassieke partituren. De gebruikelijke oplossing om hiervoor een kader te gebruiken is hiermee niet langer nodig. Als er instrument labels aanwezig zijn dan is de maximum waarde die voor deze instelling is opgegeven of de lengte van de labels van toepassing.

    Nieuwe mogelijkheden toepassen op bestaande partituren

    Bij het openen van een bestaande partituur, die gemaakt is met een eerder versie van MuseScore, wordt er een dialoogvenster weergeven met de optie om ofwel het nieuwe muziek lettertype Leland toe te passen, ofwel het nieuwe tekst lettertype Edwin, of beide. Elk van deze opties past een subset van de nieuwe standaard 3.6 stijlinstellingen toe die verder gaan dan alleen de wijzigingen in het lettertype, zo worden bijvoorbeeld lijnbreedtes en tekst groottes aangepast maar niet alle nieuwe standaardinstellingen met het oog op het minimaliseren van storende wijzigingen in de opmaak.

    Migratie venster

    Om alle nieuwe standaardinstellingen, inclusief deze lettertype wijzigingen, te gebruiken ga je in het menu naar Opmaak -> Stijl en klik je op de knop "Herstel alle stijlen naar standaard" onderaan in het venster. Voorheen was dit de optie: Opmaak -> Herstel stijl in het menu. Deze knop werkt op dezelfde manier alleen worden de pagina instellingen, die ingesteld worden in de Opmaak -> Pagina instellingen menu optie niet aangepast. Deze optie heeft eenzelfde knop die alleen de pagina instellingen bijwerkt. Dit betekent dat je de nieuwe stijl opties kunt uitproberen zonder dat dit grote impact heeft op de lay-out van de partituur, echter zijn er mogelijk een paar opties in de Partituur en Pagina instellingen van het stijl venster die handmatig aangepast moeten worden.

    Indien mogelijk, verwijder dan alle niet-essentiële systeem- en pagina-einden, selecteer vervolgens de hele partituur en selecteer Opmaak -> Uitrekking -> Herstel de uitrekking van de opmaak. Verwijder ook afstandshouders als je de standaardresultaten van het nieuwe algoritme voor verticale uitvulling wilt zien (zie hieronder).

    Het Edwin lettertype heeft over het algemeen grotere lettergroottes dan FreeSerif (hoewel er iets kleinere standaard puntgroottes worden gebruikt), dus het is vrij waarschijnlijk dat de Edwin-optie wijzigingen in de opmaak zal veroorzaken, vooral in partituren met liedteksten. Het Leland lettertype zal de afstand minder ingrijpend beïnvloeden, maar kleine aanpassing zullen wellicht nog steeds nodig zijn.

    Tekst items waarop een aangepaste opmaak is toegepast en dus niet meer overeenkomen met de stijl worden niet opnieuw ingesteld door de migratie of via de herstel stijl opties, dus lettertypen, puntgroottes en opmaak kunnen inconsistent lijken. De nieuwe menu optie Opmaak -> Herstel tekststijl aanpassingen zorgt dat deze aanpassingen worden overschreven zodat alle tekst elementen weer overeenkomen met de toegewezen tekststijl. Dit staat gelijk aan de 'Herstel aan stijl standaard' optie voor ieder attribuut in het tekst gedeelte van het instellingenoverzicht. Aanpassing in de lay-out worden hierbij niet verwijderd en die zullen handmatig moeten worden gedaan, indien gewenst.

    Automatische instrument volgorde en haken toepassen

    Druk op I om het instrumenten venster te openen of kies in het menu: Bewerken -> Instrumenten. Ervan uitgaande dat de partituur vóór 3.6 is gemaakt, dan is de geselecteerde volgorde "Eigen". Als je een standaard volgorde wilt toepassen, dan kies je er een uit het menu, bijvoorbeeld "Orkestraal". De instrumenten in de partituur worden opnieuw gerangschikt volgens die definitie en er worden haken en accolades geplaatst. Houd er rekening mee dat alle bestaande haken en accolades worden verwijderd.

    Automatisch verticaal uitvullen van notenbalken toepassen

    Als je deze functie wilt gebruiken, maar eerder afstandshouders hebt gebruikt om extra of vaste afstanden tussen de notenbalken te creëren, dan is het het beste om eerst al die afstandshouders te verwijderen omdat ze de werking van het nieuwe algoritme verstoren. Een snelle manier om dit te doen is door met rechts te klikken op één van de afstandshouders en vervolgens te kiezen voor Selecteer -> Alle gelijksoortige elementen en daarna op de Delete toets te drukken.

    Schakel vervolgens deze functie in door Stijl -> Pagina -> "Notenbalken verticaal uitvullen" te selecteren. Vervolgens kun je de afstandshouders opnieuw plaatsen wanneer er specifieke plaatsen zijn waar de standaardafstand moet worden aangepast.

    Andere wijzigingen van de opmaak in 3.6

    Bij het onderzoeken van stijlinstellingen, opmaak problemen en het maken van een nieuw muziek lettertype, kwamen veel problemen aan het licht die moesten worden gecorrigeerd en die mogelijk een kleine impact hebben op het uiterlijk van bestaande partituren. In sommige gevallen is het mogelijk deze handmatig ongedaan te maken.

    Waardestreep afstand

    Een fout in de interpretatie van de waardestreep afstand instelling die naast SMuFL-lettertypen is gedefinieerd, betekende dat deze waarde vaak half zo groot was als in MuseScore zou moeten zijn, ook met Emmentaler en Bravura lettertype. MuseScore definieert de afstand tussen notenbalken als een percentage van de dikte van een notenbalk, maar voor SMuFL is de instelling een absolute afstand in notenbalkruimte. De normale dikte van een notenbalk is 0,5 sp en de standaardafstand tussen de notenbalken is ook 0,25 sp, die MuseScore interpreteerde als 25% van 0,5 sp, dus 0,125 sp.

    De nieuwe correcte interpretatie van deze waarde, 50%, zal zelfs op bestaande scores worden toegepast, tenzij deze waarde expliciet is overschreven. De extra ruimte wordt naar binnen toegevoegd, zodat de positie van de buitenste waardestrepen hetzelfde blijft. Als je echter de oude, zeer kleine tussenruimte wilt gebruiken dan stel je de Stijl -> Waardestrepen -> Waardestreepafstand handmatig in op 25%.

    Voorheen (waardestreepafstand 25%):
    Waardestrepen (voorheen)

    Nu (waardestreepafstand 50%):
    Waardestrepen (nu)

    Lengte hulplijnen

    Op een vergelijkbare manier interpreteerde MuseScore deze SMuFL-waarde als de totale uitbreiding van de hulplijn voorbij de notenkop (d.w.z. x/2 aan elke kant), wanneer de waarde bedoeld is als de extensie aan elke kant. Deze fout werd gemaskeerd door een vierkante kap die voor de lijn werd gebruikt in plaats van een rechte kap, waardoor ook de helft van de lijndikte aan elk uiteinde werd toegevoegd.

    Net als bij de waardestreep afstand zal, als deze instelling niet expliciet overschreven is in het bestand, de nieuwe standaard worden toegepast. Zelfs in oude partituren maar dit zal identieke resultaten opleveren. Als je deze waarde hebt aangepast, dan blijft deze waarde wel behouden maar worden er te lange hulplijnen gemaakt. Je kunt de waarde handmatig converteren met de formule:

    nieuwe waarde = (x / 2) - (y / 2)

    Waarbij x de vorige waarde voor "Hulplijnlengte" is en y de waarde voor "Hulplijndikte" of gebruik gewoon de nu correct geïnterpreteerde standaardinstellingen voor elk lettertype:

    Stok kappen en positie van de vlag

    Eerder werden ronde kappen op de stokken getekend. Dit is vervangen door een platte kap. Deels is dit om de lengte van de stok nauwkeuriger te maken, maar vooral is het zo dat de ronde kap het ontwerp van de punt van de vlag symbolen in elk lettertype niet vertekend. De vlaggen in Emmentaler zijn bijvoorbeeld ontworpen met een platte punt, Bravura en Leland hebben afgeronde punten die niet precies symmetrisch zijn.

    De plaatsing van vlaggen was ook eerder niet in overeenstemming met de SMuFL-lettertypen, er werd berekend hoeveel de stok voor een bepaald aantal vlaggen moest worden verlengd en vervolgens werd het vlagsymbool getekend met de boven- of onderkant van het selectiekader aan het einde van de stok. Nu heeft de aanwezigheid van vlaggen geen invloed op de lengte van de stok (d.w.z. een stok van normale lengte wordt gebruikt voor een noot volgens de verticale positie en richting van de stok) en het vlagsymbool wordt dan met zijn y=0 aan het einde van de stok geplaatst. Een eventuele 'verlenging' van de steel wordt dus bepaald door de mate waarin het vlagsymbool boven of onder y=0 uitstrekt. De vlaggen in Emmentaler, zoals gebruikt in MuseScore, zijn verplaatst om dit weer te geven en om overeen te komen met andere SMuFL-lettertypen.

    Het resultaat hiervan is dat vlaggen iets lager of hoger kunnen lijken dan voorheen. Hun positionering weerspiegelt nu echter de bedoelingen van de ontwerpers van elk van de beschikbare lettertypen. Noten met waardestrepen worden hierdoor niet beïnvloed.

    Voorheen (Bravura in 3.5):
    Vlaggen (voorheen)

    Nu (Bravura in 3.6):
    Vlaggen (nu)

    Voortekens met haakjes

    Voorheen voegde MuseScore geen ruimte toe tussen de begrenzingskaders van voortekens en haakjes eromheen. Nu wordt een kleine vaste opvulling toegevoegd (ongeveer een achtste van een notenbalkruimte).

    Voorheen (Bravura in 3.5):
    Voortekens met haakjes (voorheen)

    Nu (Bravura in 3.6):
    Voortekens met haakjes (nu)

    Voortekens in Emmentaler

    Deze zijn vervangen door die van Parnassus. Voor meer details zie PR #6747 (Engelstalig).