Fretborddiagrammen

Fretborddiagrammen (of akkoorddiagrammen) verschijnen meestal boven de notenbalk op lead sheets en pianopartituren:

Ze worden vaak gebruikt voor gitaarakkoorden, maar met MuseScore kun je diagrammen maken voor elk snaarinstrument.

Een bibliotheek met gangbare gitaarakkoorddiagrammen (majeur, mineur en septiem) is te vinden in het Fretborddiagrammen palet.

Beweeg de cursor erover om de akkoordnaam van een diagram in het palet weer te geven.

Een fretborddiagram toevoegen aan je partituur

Gebruik een van de volgende methoden:

• Selecteer een of meer noten en klik vervolgens op een fretborddiagram in het palet.
• Sleep een fretborddiagram van een palet naar een noot.

Akkoordsymbolen gekoppeld aan fretborddiagrammen

Wanneer een van de vooraf ingestelde diagrammen op de partituur wordt toegepast, wordt er automatisch een akkoordsymbool boven geplaatst. Dit gekoppelde akkoordsymbool heeft dezelfde eigenschappen als een op zichzelf staand akkoordsymbool en kan als zodanig worden bewerkt en verplaatst.

De standaard plaatsing van een akkoordsymbool ten opzichte van het bovenliggende diagram wordt bepaald door de eigenschap "Afstand tot fretborddiagram" (ingesteld in Opmaak→Stijl...→Akkoordsymbolen→Positionering). Deze waarde heeft een wisselwerking met het akkoordsymbool Minimale akkoord afstand (om deze te bekijken druk je op Uiterlijk in het Eigenschappen) paneel. Pas de positie van het diagram handmatig aan als je dit wilt overschrijven.

Een gekoppeld akkoordsymbool kan onafhankelijk van het diagram worden verwijderd. Je kunt ook een nieuw gekoppeld akkoordsymbool aan een fretborddiagram toevoegen: zie Een akkoordsymbool invoeren.

Opmerking: Noch fretborddiagrammen, noch hun gekoppelde akkoordsymbolen worden beïnvloed door transpositie commando's.

Een aangepast fretborddiagram maken

1. Selecteer een bestaand fretborddiagram in de partituur of voeg er een toe uit het Fretborddiagrammen palet.
2. Zorg ervoor dat het Eigenschappen paneel open is (druk indien nodig op F8).
3. Druk op Wis om bestaande markeringen te verwijderen (optioneel).
4. Bewerk de eigenschappen op het tabblad Instellingen naar wens.
5. Pas op het tabblad Algemeen de volgende instructies toe op de fretbordafbeelding, zoals vereist:
   • Alle punten verwijderen: Klik op de knop Wis boven het diagram.
   • Voeg een markering toe: Klik op een fret. De vorm van de stip wordt bepaald door de instelling Markeringstype. Als Meerdere punten is aangevinkt, kun je meer dan één punt per snaar toevoegen.
   • Punt verwijderen: Klik op een bestaande punt.
   • Barre / gedeeltelijke barre toevoegen: Als "Barre" niet is aangevinkt, druk je op Shift en klik je op de snaarfret waar je de barre wilt laten beginnen. Als Barre is aangevinkt, klik je gewoon op de fret. bijv.
     
   • Voeg gedeeltelijke barre-einde toe voor eerste snaar: Maak eerst een standaard barre (zie vorige instructie). Verkort het vervolgens door Shift te klikken (als Barre is uitgeschakeld) of klik (als Barre is ingeschakeld) op de fret waar je de barre wilt laten eindigen. bijv.
     
   • Een barre verwijderen: Met Barre uitgeschakeld, Shift klik op de "bovenkant" van de barre. Met Barre ingeschakeld, klik je er gewoon op.
   • Meerdere barre's maken: Herhaal de bovenstaande stappen bij verschillende fretposities.
   • Open / Demp snaren: Klik net boven het diagram om een snaar te schakelen tussen:
     • Geen symbool
     • Openen (o)
     • Gedempt/Niet gespeeld (X)

Opmerking: Zie ook Fretborddiagram eigenschappen (hieronder).

Vingermarkeringen

De standaard vingermarkering is een ronde zwarte stip, wat voldoende is voor standaard akkoord- (en toonladder-) diagrammen. Er zijn echter een aantal andere vormen beschikbaar - kruis, vierkant en driehoek - om andere notatiestijlen mogelijk te maken.

Alternatieve notatiestijlen

Sommige arrangeurs en docenten hebben de basisvorm van het fretborddiagram uitgebreid met vingermarkeringen in verschillende vormen en meerdere punten per snaar. Jazzgitarist Ted Greene en zijn opvolgers zijn opmerkelijke voorbeelden.

Meerdere punten notatiestijl. Met deze benadering wordt eerst het akkoord gespeeld dat wordt aangegeven door ronde punten op het fretborddiagram (zie onderstaande afbeelding). Vervolgens worden de opeenvolgende tellen gemarkeerd door akkoordsymbolen en wordt de akkoordvingerzetting aangepast om andere vormen in hetzelfde diagram op te nemen. De gebruikelijke speelvolgorde is: punt → X → vierkant → delta, maar dit kan variëren.

Optionele notatiestijl. Een ander gebruik van meerdere punten per snaar zorgt ervoor dat andere symbolen optionele noten kunnen tonen in plaats van vertraagde noten:

Fretborddiagram uiterlijk

• Selecteer een akkoorddiagram en klik op Uiterlijk in het Eigenschappen paneel.

Bewerk de volgende eigenschappen naar wens:

• Ruimte voor: De vrije ruimte voor het symbool.
• Maatbreedte:
• Minimum afstand: Minimum afstand vanaf de notenbalk.
• Correctie: Verplaats het diagram horizontaal of verticaal.
• Uitlijnen op raster:
• Rangschikken: Naar voren of achteren.
• Kleur: Klik op deze knop om de kleur van een geselecteerd akkoorddiagram te veranderen.

Fretborddiagram eigenschappen

Wanneer een fretborddiagram is geselecteerd, zijn de eigenschappen zichtbaar in het Eigenschappen paneel:

Algemeen (tab)

• Barre: Kies of je een barre wilt toevoegen of verwijderen met één klik op de afbeelding van het fretbord eronder. Indien niet aangevinkt, dan kan een barre worden toegevoegd door in plaats daarvan met Shift te klikken.
• Meerdere punten: Als dit niet is aangevinkt, kun je slechts één vingerpunt per snaar toevoegen. Indien aangevinkt dan kun je meerdere punten per snaar toevoegen.
• Markeringstype: Wanneer je op de fretbordafbeelding klikt, wordt de vorm van het toegevoegde punt bepaald door deze eigenschap. Hiermee kun je desgewenst verschillende vormen toevoegen.
• Wis: Wist alles en laat een leeg fretborddiagram achter.

Instellingen (tab)

• Schaal: Hiermee kun je het diagram groter of kleiner maken.
• Snaren: Het aantal snaren dat moet worden weergegeven.
• Zichtbare frets: Specificeert het aantal weergegeven frets, deze worden onderaan het diagram toegevoegd of verwijderd.
• Fretgetal: Specificeert het fretgetal dat links/rechtsboven in het diagram moet worden weergegeven.
• Plaatsing op notenbalk: Plaatst het diagram boven of onder de notenbalk.
• Laat brug zien: Vink het vakje aan om de brug te laten zien. Geldt alleen voor diagrammen met eerste positie.

Onderaan het Fretborddiagrammen gedeelte in het eigenschappen paneel staat een afbeelding van het geselecteerde fretborddiagram. Alle wijzigingen die in deze afbeelding worden aangebracht, worden ook automatisch toegepast op het fretborddiagram in de partituur.

Fretborddiagram stijl

Standaard eigenschappen van fretborddiagrammen kunnen worden ingesteld in Opmaak→Stijl...→Fretboarddiagrammen:

Zie ook

• Paletinhoud aanpassen