Antimetrische figuren
Antimetrische figuren worden gebruikt om ritmes te schrijven die normaal gesproken niet in de maatsoort passen. Als voorbeeld, een triool die bestaat uit drie noten in de tijd van twee:
En een duool die bestaat uit twee noten in de tijd van drie:
Een antimetrisch figuur maken
De exacte methode van het invoeren van een antimetrisch figuur hangt af of je begint in de noteninvoermodus of de normale modus.
Laten we beginnen met een eenvoudig voorbeeld: het maken van een triool van achtste noten.
Een triool maken in de normale modus
-
Selecteer een noot of rust die de volledige duur omvat van de gewenste triool. In het geval van een triool van achtste noten dien je een kwart noot of rust te selecteren zoals in het voorbeeld hieronder te zien is:
-
Druk op de sneltoetscombinatie voor een triool Ctrl+3 (Mac: Cmd+3). Als alternatief gebruik je het menu, Voeg toe→Antimetrische figuren→Triool. Dit geeft het volgende resultaat:
-
Het programma schakelt automatisch om naar de noteninvoermodus een kiest de meest geschikte duur, in dit geval een achtste noot. Voer nu de gewenste noten/rusten in. Bijvoorbeeld:
Een triool maken in de noteninvoermodus
- Zorg dat de noteninvoermodus actief is (druk op N).
- Ga naar de noot/rust (of lege maat) waar de triool moet beginnen (hierbij kunnen de pijl naar link/rechts toetsen gebruikt worden).
- Kies de duur van het hele antimetrische figuur. In het geval van een achtste triool klik je op de kwartnoot in de werkbalk (of druk je op 5 van het toetsenbord).
- Gebruik nu de sneltoetscombinatie voor triool Ctrl+3 (Mac: Cmd+3), als alternatief gebruik je het menu Voeg toe→Antimetrische figuren→Triool. Dit maakt een antimetrisch figuur getal/haak en verdeelt de oorspronkelijk noot (zie afbeelding hierboven).
- Het programma kiest automatisch de meest toepasselijke duur, in dit voorbeeld een achtste noot, waarmee je meteen kunt beginnen met het invoeren van de noten/rusten.
Andere antimetrische figuren maken
Om andere antimetrische figuren te maken vervang je één van de volgende opdrachten in de stappen zoals hierboven omschreven:
- Druk op Ctrl+2–9 (Mac: Cmd+2–9). 2 voor een duool, 3 voor een triool, etc.
- Vanuit het menu, selecteer Voeg toe→Antimetrische figuren en klik op de gewenste optie.
Voor meer ingewikkelde gevallen, zie hieronder.
Aangepaste antimetrische figuren
Om een ander antimetrisch figuur te maken dan met de standaard opties (bv een 13 zestiende noten op de plaats van een kwartnoot) doe je het volgende:
- In de noteninvoermodus, selecteer een noot lengte die de totale duur omvat van het antimetrisch figuur of in de normale modus, selecteer een noot of rust met de gewenste totale lengte.
- Open het Maak een antimetrisch figuur venster vanuit het menu: Voeg toe→Antimetrische figuren→Andere...
-
Selecteer de gewenste verhouding (bv. 13/4 voor dertien zestiende noten in de tijd van een kwartnoot) in de "verhouding" in het "type" gedeelte. Bepaal de "getal" en "haak" instellingen in het "Uitvoeringsvorm" gedeelte.
-
Klik OK om het venster te sluiten.
-
Voer de gewenste serie van noten/rusten in.
Triool voorbeelden
Antimetrisch figuur verwijderen
Gebruik hiervoor één van de volgende mogelijkheden:
- Selecteer het getal of de haak en druk op Del.
- Selecteer het hele antimetrische figuur, gebruik hiervoor de shift + klik methode en druk op Del.
- Selecteer een element van het antimetrische figuur, klik vervolgens op de Antimetrisch figuur knop rechts onder in het instellingenoverzicht en druk op Del.
Wijzig de weergave van antimetrische figuren
Via het instellingenoverzicht
Om de weergave eigenschappen van antimetrische figuren in de partituur aan te passen, selecteer je het antimetrische figuur getal of haak en pas je de gewenste eigenschappen aan in het "Antimetrisch figuur" gedeelte van het instellingenoverzicht:
- Richting: Automatisch plaats het getal en haak op de standaard positie. Omhoog plaatst de haak altijd boven de nootkoppen. Omlaag plaatst de haak altijd onder de nootkoppen.
- Nummertype: Kies uit Getal, Ratio (verhouding) of Geen.
- Haaktype: Automatisch verbergt de haak voor noten met waardestrepen en laat de haak zien indien het antimetrische figuur noten/rusten bevat zonder waardestrepen. Haak laat de haak altijd zien en Geen verbergt de haak altijd.
Via de antimetrische figuur stijl
Om aanpassingen te maken aan het weergeven van alle antimetrische figuren in de partituur, kies je vanuit het menu: Opmaak → Stijl...→Antimetrische figuren.
De onderstaande legenda laat een aantal van de eigenschappen zien die kunnen worden aangepast in het antimetrische figuur stijl venster:
(2) Verticale afstand van de stok.
(3) Verticale afstand van de nootkop.
(5) Afstand voor de stok van de eerste noot.
(6) Afstand na de stok van de laatste noot.