Partituur formaat en afstanden

MuseScore biedt een aantal partituurbrede instellingen om de algemene grootte en uitvulling van de muziek te regelen.
Hieronder bespreken we deze instellingen en het algoritme van MuseScore. Deze instellingen bevinden zich in het venster "Pagina-instellingen" en in de items linksbovenaan het "Stijl" venster: Opmaak → Stijl → Partituur, pagina, groottes, systeem, maten enz..
Er zijn ook verschillende manieren om deze standaardinstellingen te overschrijven om de horizontale of verticale afstand van individuele systeempagina's te wijzigen en deze worden behandeld in de hoofdstukken Systemen en horizontale afstand en Pagina's en verticale afstand.

Zie ook Sjablonen en stijlen als je de functie MuseScore partijen gebruikt.

Pagina-instellingen

De instellingen die de algehele grootte van je muziek regelen, zijn te vinden in Opmaak→Pagina-instellingen.

Merk op dat de eenheden in dit dialoogvenster standaard in millimeters staan, maar je kunt dit wijzigen in inches met behulp van de Eenheid keuze optie.

Pagina-afmeting en marges

• Pagina-afmeting: kies uit vooraf gedefinieerde paginaformaten
• Breedte: stel een aangepaste breedte in
• Hoogte: stel een aangepaste hoogte in
• Staand / Liggend: stel de paginarichting in
• Dubbelzijdig: bepaalt of zowel marges als Kop- en voettekst onafhankelijk kunnen worden ingesteld voor oneven en even pagina's

Het standaard paginaformaat is Letter in Noord- en Midden-Amerika en A4 in het grootste deel van de rest van de wereld.

• Oneven marges: stel de boven-, onder-, linker- en rechter marges in voor oneven pagina's
• Even marges: stel de boven-, onder-, linker- en rechter marges in voor even pagina's

De marges zijn standaard 15 mm, ongeacht het paginaformaat. Als Tweezijdig niet is ingeschakeld, zijn alleen de instellingen voor Oneven marges van toepassing.

Schaalfactor

Notenbalkafstand (sp): verandert de definitie van notenbalkafstand (sp) zelf. Zie het hoofdstuk Pagina opmaak concepten.

Zie het overzicht hierboven voor informatie over andere algemene opties voor grootte en afstand en de twee hoofdstukken met gedetailleerde specifieke opties op de afzonderlijke systeempagina's.

Er zijn overschrijvingsopties voor individuele objecten in een partituur beschikbaar:

• Elk Tekst object in een partituur heeft de eigenschap voor "Volg notenbalk grootte" ingesteld in het Eigenschappen paneel, zie het Tekst opmaken hoofdstuk.
• Verschillende profielen "stijl voor tekst in een bepaald type object" hebben selectievakjes voor "Volg notenbalk grootte" in Opmaak → Stijl → Tekststijlen → (items in het middelste deelvenster), zie het hoofdstuk Sjablonen en stijlen en Tekst opmaken.
• Elke afbeelding op een partituur heeft een Gebruik notenbalkafstands-eenheden eigenschap ingesteld in het Eigenschappen paneel, zie Afbeeldingen gebruiken.
• [Voeg ontbrekende opties toe als je deze tegenkomt]
  ​

Andere instellingen

• Nummer van de eerste pagina: stel het paginanummer in dat moet worden gebruikt voor de eerste pagina van de partituur
• Eenheid: kies tussen inches en millimeters voor waarden in dit dialoogvenster

Acties

Naast de standaardknoppen Ok en Annuleren bevat dit dialoogvenster ook:

• Herstel alle pagina instellingen naar standaard: herstel alle instellingen in dit dialoogvenster naar hun standaardwaarden
• Pas toe op alle partijen: pas de huidige pagina-instellingen toe op alle individuele partijen

Merk op dat in grote ensemble-partituren waarbij MuseScore automatisch de maat van de notenbalk heeft verkleind om alle instrumenten op één pagina te passen, het herstellen van de pagina-instellingen teruggaat naar de standaard standaard notenbalkruimte van 1,75 mm.

Stijl instellingen

De horizontale uitvulling van noten en de verticale uitvulling van notenbalken en systemen worden bepaald door stijlinstellingen.

Horizontale uitvulling

Deze sectie bevat een overzicht, zie Systemen en horizontale afstand voor details.

MuseScore bepaalt een initiële breedte voor elke maat op basis van de muziek die het bevat, berekent vervolgens hoeveel maten er op elk systeem passen en rekt die maten vervolgens uit zodat alle systemen (behalve mogelijk de laatste) tot aan de rechtermarge worden gevuld. Je kunt dit gedrag niet wijzigen, maar je kunt de overschrijvingsopties bekijken in Systemen en horizontale afstand.

Hierboven is een analogie te zien met de horizontale spatiëring in MuseScore: het is alsof je beperkt bent tot de "uitvullen" optie in tekstverwerkersoftware. UI van Libre Office Writer, niet van MuseScore.

De initiële breedte van een maat wordt bepaald door de muziek erin en door een groep stijlinstellingen die de afstand tussen noten en andere symbolen bepalen. De meeste instellingen die van invloed zijn op de horizontale afstand voor een partituur zijn te vinden in Opmaak→Stijl→Maat.
De belangrijkste zijn:

• Minimum maatbreedte: stel de minimale breedte voor een maat in
• Afstandsratio: stel de verhouding in van de toegewezen ruimte voor één nootwaarde in vergelijking met de volgende kortere waarde
• Minimum afstand tussen noten: stel de minimale afstand tussen twee noten in

De standaardwaarde voor de afstandsratio van 1,5 betekent dat elke nootwaarde 1,5 keer zoveel ruimte inneemt als de eerstvolgende kortere waarde. Een halve noot neemt dus 1,5 keer zoveel ruimte in als een kwartnoot, enz. De minimale nootafstand specificeert de kleinste afstand die MuseScore toestaat tussen twee noten en dit stelt de initiële afstand in voor de kortste nootwaarden. Langere nootwaarden zullen altijd meer ruimte krijgen volgens de afstandsverhouding en tegen de tijd dat maten worden uitgerekt om de paginabreedte te vullen, is het waarschijnlijk dat zelfs de kortste noten niet zo dichtbij zullen zijn als het minimum. De instellingen voor de minimale nootafstand en de afstandsratio bepalen samen hoe dichtbij of los de noten staan.

Opmerking: een waarde van 1,0 voor Afstandsratio zal ertoe leiden dat alle noten evenveel ruimte innemen. Een ratio van 2,0 resulteert in een direct proportionele uitvulling, waarbij een halve noot twee keer zoveel ruimte inneemt als een kwart. Elk van deze extreme waarden kan nuttig zijn bij bepaalde soorten partituren, maar waarden die dichter bij de standaardwaarde van 1,5 liggen, zijn in de meeste gevallen het beste. Om een kleinere tussenruimte te bereiken, kan een iets kleinere waarde zoals 1,4 worden gebruikt, of 1,6 voor een meer tussenruimte. Het verkleinen of vergroten van de minimale nootafstand zal ook resulteren in een strakkere of lossere uitvulling.

Als de afstandsberekening ertoe leidt dat sommige maten (die relatief weinig noten bevatten) minder zijn dan de minimale maatbreedte, wordt er extra ruimte toegevoegd om het minimum af te dwingen.

Er zijn ook veel individuele instellingen in hetzelfde dialoogvenster om specifieke details te regelen, zoals de opvulling van Sleutel tot maatsoort of Maatstreep tot siernoot. Meer van dergelijke instellingen worden in de loop van de tijd toegevoegd en deze zijn bedoeld om voor zichzelf te spreken.

Aanvullende relevante stijlinstellingen zijn te vinden in:

• Opmaak→Stijl→Partituur
  • Eerste systeem inspringen: vink aan om het eerste systeem van de partituur in te springen
  • Inspringafstand eerste systeem: stel de hoeveelheid inspringing in
• Opmaak→Stijl→Pagina
  • Drempelwaarde opvullen laatste systeem: bepaalt of het laatste systeem van de partituur tot de rechtermarge moet worden uitgevuld

Deze instellingen worden verder besproken onder Systemen en horizontale uitvulling.

Verticale uitvulling

Deze sectie bevat een overzicht, zie Pagina's en verticale spatiëring voor details.

MuseScore biedt een keuze uit twee verschillende algoritmen voor verticale uitvulling.

In beide algoritmen vult MuseScore pagina's met systemen op dezelfde manier als hoe het systemen met maten vult. Eerst bepaalt het een initiële grootte voor elk systeem, vervolgens bepaalt het hoeveel systemen er op elke pagina passen en vervolgens spreidt het die systemen uit zodat alle pagina's goed gevuld zijn. Afhankelijk van je stijlinstellingen, kan MuseScore letterlijk elke pagina vullen tot aan de ondermarge of het kan extra ruimte aan de onderkant van sommige pagina's achterlaten als het proberen om de pagina volledig te vullen de zaken te wijd zou verspreiden.

Het verschil tussen de twee algoritmen heeft te maken met hoe de spreiding om de pagina te vullen plaatsvindt.

Als je Notenbalken niet verticaal uitvullen selecteert dan staat de afstand tussen de notenbalken binnen een systeem vast, tenzij dat tot botsingen zou leiden. In dit algoritme, als MuseScore systemen moet verspreiden om een pagina te vullen, zal het dit altijd doen door ruimte tussen systemen toe te voegen in plaats van binnen systemen. Dit zorgt voor een consistente afstand tussen de notenbalken van het ene systeem naar het andere, maar het kan ertoe leiden dat de afstand tussen systemen veel groter is dan de ruimte erbinnen en het zal meestal resulteren in rafelige ondermarges op pagina's met slechts één systeem (aangezien de notenbalken binnen het systeem zal niet verspreid worden om de pagina te vullen).

De standaardinstelling is echter Notenbalken verticaal uitvullen. Als deze methode is geselecteerd, is de afstand tussen notenbalken binnen systemen ook onderhevig aan spreiding. Dit resulteert over het algemeen in een meer gelijkmatige tussenruimte - de tussenruimte tussen systemen zal nog steeds groter zijn dan de tussenruimte binnen de systemen, maar niet in hetzelfde uiterste - en het vermijdt meestal rafelige ondermarges op pagina's met slechts één systeem (aangezien de notenbalken binnen het systeem kunnen verspreid worden om de pagina te vullen).

De meeste instellingen die de verticale uitvulling voor een partituur regelen, zijn te vinden in Opmaak→Stijl→Pagina. Er is echter één relevante instelling in Opmaak→Stijl→Partituur.

• Min. verticale afstand: stel de minimale hoeveelheid ruimte in die MuseScore toestaat tussen symbolen onder de ene notenbalk of systeem en symbolen boven de volgende notenbalk of systeem eronder.

Muziek marges

Ongeacht of verticale uitlijning is ingeschakeld of uitgeschakeld, voegt MuseScore ruimte toe boven de bovenste balk en onder de onderste balk van elke pagina:

• Bovenmarge muziek: stel de minimale hoeveelheid ruimte in tussen de bovenmarge van de pagina en de bovenstebalk
• Benedenmarge muziek: stel de minimale hoeveelheid ruimte in tussen de ondermarge van de pagina en de onderste notenbalk

Afstand tussen notenbalken binnen systemen

Als je Notenbalken niet verticaal uitvullen selecteert, zijn er twee instellingen die de afstand binnen systemen regelen:

• Notenbalkafstand: stel de afstand in tussen de notenbalken van aangrenzende instrumenten
• Dubbele notenbalkafstand: stel de afstand in tussen de notenbalken van een dubbele notenbalk (bijv. voor piano)

Opmerking: zelfs als Notenbalken niet verticaal uitvullen is geselecteerd, zal MuseScore nog steeds meer ruimte tussen notenbalken toevoegen als dat nodig is om botsingen te voorkomen. Om een volledig consistente afstand tussen notenbalken te forceren (en de resulterende botsingen te accepteren), stel je de Min. verticale afstand in op een groot negatief getal.

Als je Notenbalken verticaal uitvullen selecteert, dan is er geen enkele instelling voor notenbalk- of dubbele notenbalkafstand. In plaats daarvan selecteer je een bereik van acceptabele afstanden en waarden die bepalen hoeveel van de beschikbare ruimte MuseScore zal vullen door systemen uit te spreiden versus notenbalken uit te spreiden (en hoeveel extra ruimte moet worden toegevoegd tussen notenbalken met haken en accolades). De relevante instellingen omvatten:

• Min. notenbalkafstand: stel de minimale afstand in tussen aangrenzende notenbalken
• Max. notenbalkafstand: stel de maximale afstand in tussen aangrenzende notenbalken
• Max. dubbele notenbalkafstand: stel de maximale afstand in tussen aangrenzende notenbalken van een dubbele notenbalk
• Factor voor afstand boven/onder haak: stel de extra ruimte in die gebruikt moet worden bij notenbalkgroepen met haken
• Factor voor afstand boven/onder accolade: stel de extra ruimte in die gebruikt moet worden bij notenbalkgroepen met accolade

Afstand tussen systemen

Of verticale uitlijning van notenbalken is ingeschakeld of uitgeschakeld, je specificeert de afstand tussen systemen als een bereik:

• Min. systeemafstand: stel de minimale afstand tussen aangrenzende systemen in
• Max. systeemafstand: stel de maximale afstand tussen aangrenzende systemen in

Als je bovendien Notenbalken verticaal uitvullen selecteert, zijn er nog twee instellingen:

• Factor voor afstand tussen systemen: stel de extra ruimte in die gebruikt moet worden tussen systemen
• Max. pagina opvulafstand: de totale maximale hoeveelheid uitspreiding

Notenbalk/partij-eigenschappen

Zie Notenbalk/partij-eigenschappen hoofdstuk.

Er zijn ook een aantal notenbalk specifieke instellingen die van invloed zijn op de grootte en tussenruimte. Om deze te openen, klik je met de rechtermuisknop (Ctrl+klik) op een notenbalk en selecteer je vervolgens Notenbalk/partij-eigenschappen. De relevante instellingen zijn:

• Kleine notenbalk: stel notenbalkgrootte in op het percentage gespecificeerd in Opmaak→Stijl→Groottes
• Schaal: stel de notenbalkgrootte in op een aangepast percentage
• Extra afstand boven de notenbalk: stel een extra afstand in tussen deze notenbalk en de notenbalk erboven