Notatie: Ritme, maatsoort en maten
Maatsoorten
Overzicht
Maatsoorten kunnen worden toegepast op de partituur vanuit het "Maatsoorten" palet.
De initiële maatsoort instellen voor je partituur
Dit wordt gedaan in pagina/stap 2 van de Nieuw partituur dialoog.
Een maatsoortwijziging aan de partituur toevoegen
Gebruik een van de volgende methoden:
- Selecteer een bestaande maatsoort, maat, noot of rust in de partituur en klik op de gewenste maatsoort in het palet.
- Sleep een maatsoort vanuit het palet naar een lege ruimte in een maat of naar een bestaande maatsoort.
Een maatsoort verwijderen
- Om een maatsoort uit de partituur te verwijderen, selecteer je deze en druk je op Del.
De zichtbaarheid van maatsoorten instellen
Om maatsoorten op een bepaalde notenbalk te verbergen/tonen:
- Klik met de rechtermuisknop op de notenbalk en kies "Notenbalk/partij-eigenschappen";
- Verwijder het vinkje/vinkje bij "Laat de maatsoort zien".
Om alle maatsoortherinneringen uit/in te schakelen (aan het einde van systemen):
- Selecteer in de menubalk Opmaak→Stijl→Pagina.
- Verwijder het vinkje/vinkje bij "Maak maatsoortherinneringen aan".
Om een individuele maatsoortherinnering te verbergen of weer te geven:
- Selecteer het "hoofd" maatsoortteken.
- In de Maatsoort sectie van het Eigenschappen paneel, haal het vinkje weg bij "Laat maatsoortherinnering zien in vorig systeem".
Een aangepaste maatsoort maken
- Klik in het palet Maatsoorten op Meer en klik vervolgens op de knop "Maak maatsoort"
- Voer de Waarde voor de teller, de noemer en de tekst in (de laatste is optioneel, wanneer je wilt dat de weergave anders is dan de daadwerkelijke maatsoort)
- Pas de notengroepering aan in de sectie Waardestreep groepen. Zie Waardestreep groepen (hieronder).
- Druk op Voeg toe om de nieuw gecreëerde maatsoort over te brengen naar het maatsoorten-palet
Je kunt hetzelfde doen vanuit het Hoofdpalet (Shift+F9).
Een lokale maatsoort toevoegen voor een enkele notenbalk
In bepaalde gevallen kan een partituur notenbalken tonen met verschillende maatsoorten die tegelijkertijd lopen. Bijvoorbeeld in het volgende (J. S. Bach’s Goldberg Variation no. 26):
De globale maatsoort is 3/4, maar de maatsoort van de bovenste notenbalk is onafhankelijk ingesteld op 18/16.
Om een lokale maatsoort in te stellen voor slechts één notenbalk:
- Houd Ctrl ingedrukt (Mac: Cmd) en sleep een maatsoort van het palet naar een lege maat.
Het formaat van een maatsoort wijzigen
- Selecteer een maatsoort
- Pas in het Maatsoort gedeelte van het Eigenschappen paneel de horizontale en verticale Schaal-waarden aan.
Maatsoort eigenschappen
Gebruik een van de volgende opties om het dialoogvenster Maatsoort-eigenschappen te openen:
- Klik met de rechtermuisknop op een maatsoort en selecteer in het contextmenu "Maatsoort-eigenschappen"
- Selecteer een maatsoort en klik vervolgens op Maatsoort-eigenschappen in het "Maatsoort" gedeelte van het Eigenschappen paneel.
Vorm
In dit deel van het dialoogvenster kun je de nominale weergave van de maatsoort aanpassen zonder de onderliggende ritmische waarde te beïnvloeden.
- Tekst: Voer de nominale teller en noemer in die je in de partituur wilt laten verschijnen.
Als alternatief kun je hieronder een keuze maken uit een reeks maatsoortsymbolen.
Waardestreep groepen
In dit gedeelte kun je het waardestreeppatroon aanpassen van noten die voorkomen in het gedeelte dat wordt bepaald door de maatsoort.
- Klik op een noot om de waardestreep ervoor te onderbreken. Klik nogmaals om de waardestreep te herstellen
- Je kunt ook een pictogram uit de "waardestreepkiezer" slepen en neerzetten op de noot na de waardestreep die je wilt maken of breken
- Klik op Herstel om alle wijzigingen te verwijderen die zijn aangebracht sinds dit venster deze keer is geopend en terug te keren naar de instellingen die de laatste keer zijn gebruikt. Met deze knop worden de instellingen niet teruggezet naar de manier waarop deze waren toen de maatsoort vanuit het palet werd toegevoegd. Om dit te doen, vervang je dit maatsoortobject door een nieuw exemplaar.
Vink het vakje "Wijzig ook korte noten" aan als je wilt dat de wijzigingen ook van toepassing zijn op de waardestreepgroepen die er onder staan.
Voor meer informatie over waardestrepen, zie Waardestrepen.
Zie waardestrepen voor meer informatie over de verschillende waardestreep opties.
Maatsoort stijl
Er zijn een paar globale stijleigenschappen voor maatsoorten (zie Opmaak→Stijl).
- Maak maatsoortherinneringen aan: Beschikbaar in het Pagina gedeelte. Vink aan of uit om in of uit te schakelen.
- Sleutel tot maatsoort / Toonsoort tot maatsoort / Maatstreep tot maatsoort / Maatsoort tot maatstreep / Maatsoort tot eerste noot: Beschikbaar in het Maat gedeelte. Hiermee kun je de afstand instellen voor verschillende aspecten van de plaatsing van de maatsoort.
Stokken en vlaggen
Stokrichting
Standaard stokrichting
MuseScore lijnt de stokken van stem 1 noten uit volgens de conventies van de muziektheorie. De stokken van stem 2 en stem 4 wijzen daarentegen standaard naar beneden, terwijl de stokken van stem 3 naar naar boven wijzen. Stokken van stem 1 klappen automatisch omhoog in bij aanwezigheid van noten van stem 2 of 4.
Stokrichting wisselen
- Selecteer de nootkop, stok of waardestreep (indien aanwezig)
- Gebruik een van de volgende methoden:
- Druk op X
- Klik op het "Wissel stokrichting" icoon in de Noteninvoer werkbalk
- Selecteer een stokrichting in het tabblad Stok in het Eigenschappen paneel
Deze actie zal ook een aangesloten waardestreep omdraaien.
Stoklengte wijzigen
- Selecteer de stok
- Gebruik een van de volgende methoden:
- Druk op ↑/↓ om de stok te verlengen of in te korten
- Wijzig Lengte in het Eigenschappen paneel
Maak noten zonder stokken
Om de stokken van individuele noten te verbergen:
- Selecteer een of meer nootkoppen
- Ga naar het Eigenschappen paneel
- Selecteer het tabblad Stok
- Schakel het selectievakje naast Geen stok in
Om alle stokken in een instrumentpartij te verbergen:
- Klik met de rechtermuisknop op de notenbalk en selecteer Notenbalk/partij-eigenschappen
- Klik op Geavanceerde stijl-eigenschappen
- Schakel het selectievakje naast Geen stok in
Stok en vlag eigenschappen
Eigenschappen die specifiek zijn voor stokken en vlaggen kunnen worden bewerkt via het tabblad Stok in het Noot gedeelte van het Eigenschappen paneel:
- Geen stok verwijdert de stok (en bijbehorende waardestrepen) van de geselecteerde noot/noten
- Stokrichting:
- Automatisch bepaalt de richting van de stok volgens de stem van de geselecteerde noot/noten
- Omhoog en Omlaag overschrijf de standaard stokrichting
- Vlagstijl stelt het uiterlijk van vlaggen voor de gehele partituur in op traditioneel (standaard) of recht
- Dikte bepaalt de breedte van de stok
- Lengte bepaalt de lengte van de stok
- Stokverschuiving kan worden gebruikt om de stok in horizontale en/of verticale richting te verplaatsen
Stok en vlag stijl
Algemene instellingen voor Stokdikte en Vlagstijl kunnen ook worden ingesteld in Opmaak→Stijl→Noten.
Zie ook
Waardestrepen
Overzicht
MuseScore plaatst de waardestrepen volgens de waardestreepinstelling die is toegewezen in het maatsoortsymbool dat door de noot wordt gebruikt en de waardestreep-eigenschap van de noot. Standaard hebben de noten geen specifieke waardestreep-eigenschap. Als een eigenschap aan een noot is toegewezen, dan wordt deze altijd gebruikt.
Bepalen welke noten worden voorzien van een waardestreep
De standaard waardestreepgroepen instellen voor een maatsoort
Zie het hoofdstuk Maatsoorten
- Selecteer het maatsoortobject dat door de noten wordt gebruikt
- Klik op Eigenschappen paneel: Maatsoort-eigenschappen knop om het dialoogvenster Maatsoort-eigenschappen te openen
- Bewerk de sectie Waardestreep groepen
of
- Klik met de rechtermuisknop op het maatsoortobject dat door de noten wordt gebruikt
- Kies "Maatsoort-eigenschappen" om het dialoogvenster Maatsoort-eigenschappen te openen
- Bewerk de sectie Waardestreep groepen
De waardestrepen voor specifieke noten wijzigen
Deze items bevinden zich in het Waardestreep-eigenschappen palet, zie het hoofdstuk De paletten gebruiken.
Nooteigenschappen items:
Dit item verwijdert de specifieke waardestreep-eigenschap van een noot. Noten zonder specifieke waardestreep-eigenschap gebruiken de instelling van de maatsoort, zie overzicht:
De volgende items wijzen regels toe. Afwijzende regels overschrijven tolerante regels.
Dit item creëert een afwijzende regel voor het maken van waardestrepen die de geselecteerde noot en beide aangrenzende noten verbindt. Het dwingt MuseScore om vlaggen te gebruiken in plaats van strepen.
Deze drie items creëren afwijzende regels voor het maken van waardestrepen die de geselecteerde noot en de vorige noot verbinden:
- Dit item voorkomt dat MuseScore een streep naar de vorige noot maakt:
- Dit item voorkomt dat MuseScore meer dan één streep naar de vorige noot creëert:
- Dit item voorkomt dat MuseScore meer dan twee strepen naar de vorige noot maakt:
Dit item creëert een tolerante regel voor het maken van waardestrepen die de geselecteerde noot en beide aangrenzende noten verbindt:
Nooteigenschappen items toepassen
- Selecteer een of meer noten en/of rusten in de partituur en klik op het gewenste symbool in het Waardestreep-eigenschappen palet.
- Selecteer een of meer noten en/of rusten in de partituur en klik op een symbool onder "Waardestreepsoort" in de Waardestreep tab van het Eigenschappen paneel.
- Sleep een waardestreepsymbool uit het Waardestreep-eigenschappen palet naar een noot of rust in de partituur.
Het uiterlijk van waardestrepen bepalen
Deze items bevinden zich in het Waardestreep-eigenschappen palet, zie het hoofdstuk De paletten gebruiken.
Waardestreep-eigenschappen items:
- Gebruik een gevederde waardestreep om een geleidelijk langzamer tempo aan te geven. Dit item heet "Voeg waardestreep toe: vertragende":
- Gebruik een gevederde waardestreep om een geleidelijk sneller tempo aan te geven. Dit item heet "Voeg waardestreep toe: versnellende":
Een gevederde waardestreep maken
Gebruik een van de volgende methoden om gevederde waardestrepen te maken:
- Selecteer een of meer waardestrepen, noten of rusten in de partituur en klik op het gewenste symbool in het Waardestreep-eigenschappen palet.
- Selecteer een of meer waardestrepen, noten of rusten in de partituur en klik op een symbool onder "Waardestreepsoort" in de Waardestreep tab van het Eigenschappen paneel.
- Sleep een balksymbool uit het Waardestreep-eigenschappen palet naar de waardestreep in de partituur.
Houd er rekening mee dat alleen waardestrepen met twee of meer componenten (d.w.z. 16e noten of korter) gevederd kunnen worden.
Zie de bovenstaande tabel voor een beschrijving van de waardestreepsymbool effecten.
De hoek van een waardestreep wijzigen
- Klik op de waardestreep die je wilt aanpassen;
- Klik op de linker/rechter aanpassingsgreep en pas de hoogte aan op een van de volgende manieren:
- Sleep de aanpassingsgreep.
- Verplaats de aanpassingsgreep met ↑/↓.
- Pas in de sectie Waardestreep van het Eigenschappen paneel de "Waardestreep hoogte" aan.
- Gebruik de middelste aanpassingsgreep om de totale hoogte van de balk in te stellen.
Waardestreep-eigenschappen
Eigenschappen die specifiek zijn voor de waardestreep kunnen worden bewerkt vanaf het tabblad Waardestreep in het Noot gedeelte in het Eigenschappen paneel:
Waardestreepsoort: Wijzig het waardestreep patroon voor de geselecteerde noot/noten.
Gevederde waardestrepen: Ditto.
Horizontaal forceren: Maak de waardestreep van de geselecteerde noten horizontaal.
Waardestreephoogte: Pas de hoogte en hoek van de waardestrepen aan.
Het bewerken van deze eigenschappen wordt behandeld in de bovenstaande secties.
Waardestreep stijl
Een paar globale eigenschappen van waardestrepen kunnen worden ingesteld vanuit Opmaak→Stijl→Waardestrepen:
Waardestreep-afstand: De verticale afstand van de ene waardestreep tot de volgende
Waardestreepdikte: Bepaal de dikte van de waardestreep
Minimum lengte onderbroken waardestreep: Stel de minimum lengte van de onderbroken waardestreep in
Maak alle waardestrepen vlak: Vink aan om alle waardestrepen horizontaal te maken, ongeacht de context.
Ritmes hergroeperen
Overzicht
Standaard muzieknotatie volgt normaal gesproken een reeks conventies die zijn ontworpen om het lezen van het ritme te vergemakkelijken. Het basisidee is om noten te groeperen op manieren die duidelijk maken welke noten bij welke tel horen. Regels zijn onder andere:
- De waardestreep voor zestiende noten moeten zo worden ingesteld zodat iedere tel duidelijk is
- De waardestreep voor achtste noten moeten zo worden ingesteld dat elke groep van twee tellen duidelijk is
- Langere noten die niet op de tel beginnen moeten worden onderbroken met overbindingen om elke tel of groep van twee tellen te verduidelijken
Een volledige bespreking van dit onderwerp valt buiten het bestek van dit handboek maar voor meer informatie, zie deze informatie (Engelstalig).
Hier is een voorbeeld van een ritme dat verkeerd en daarna correct is geschreven:
MuseScore kan veel van deze gevallen automatisch corrigeren.
Hergroepeer ritmes
Om ritmes te hergroeperen volgens de algemene conventies van standaard muzieknotatie:
- Selecteer de passage die je wilt hergroeperen.
- Selecteer in het hoofdmenu Gereedschappen→Hergroepeer ritmes.
Het ritme zelf wordt niet veranderd - alleen de notatie ervan.
Zie ook
Antimetrische figuren
Antimetrische figuren maken
Een antimetrisch figuur is een groep noten die de tel op een andere manier verdelen dan normaal is toegestaan door de maatsoort. Triolen bestaande uit drie achtste noten in één tel zijn het meest bekende type antimetrisch figuur.
Eenvoudige antimetrische figuren
Een eenvoudig antimetrisch figuur, zoals het hierboven getoonde triool, kan worden ingevoerd in de noteninvoermodus of in de normale modus.
In noteninvoermodus
- Navigeer naar de noot/rust (of lege maat) waar je het antimetrische figuur wilt laten beginnen.
- Selecteer de totale duur voor de hele groep noten (bijv. voor een triool van achtste noten is dit een kwartnoot - sneltoets 5).
- Gebruik een van de volgende opdrachten:
- Druk op de sneltoets voor het gewenste antimetrische figuur: d.w.z. Ctrl+3 voor een triool, Ctrl+4 voor kwartool … enzovoort, tot Ctrl+9 voor een nonool. (Mac: Cmd+3 … Cmd+9)
- Kies in het menu Voeg toe→Antimetrische figuren… en selecteer de gewenste variant
- Klik in de nootinvoerwerkbalk op het pictogram Antimetrisch figuur en selecteer de gewenste variant in de keuzelijst.
De noot of rust wordt automatisch voor je gesplitst en er wordt een passende notatie toegepast.
- Voer de gewenste reeks noten/rusten in.
In normale modus
- Selecteer een noot of rust die de volledige duur van de gewenste antimetrische figuur specificeert. Mogelijk moet je deze eerst in de partituur plaatsen. Dus als je een achtste-noottriool wilt, moet je een kwartnoot/rust selecteren.
- Gebruik een van de volgende opdrachten:
- Druk op de sneltoets voor het gewenste antimetrische figuur: d.w.z. Ctrl+3 voor een triool, Ctrl+4 voor kwartool … enzovoort, tot Ctrl+9 voor een nonool. (Mac: Cmd+3 … Cmd+9)
- Kies in het menu Voeg toe→Antimetrische figuren… en selecteer de gewenste variant
- Klik in de nootinvoerwerkbalk op het pictogram Antimetrisch figuur en selecteer de gewenste variant in de keuzelijst.
De noot of rust wordt automatisch voor je gesplitst en er wordt een passende notatie toegepast.
- Voer de gewenste reeks noten/rusten in.
Opeenvolgende antimetrische figuren
Als je een reeks antimetrische figuren wilt invoeren en je wilt het antimetrische figuur commando niet voortdurend herhalen, dan kun je de noten van het eerste antimetrische figuren selecteren en vervolgens op R (Herhaal) drukken zo vaak als nodig. Verplaats vervolgens volgende de noten naar hun positie met behulp van de pijlen op het toetsenbord, typ opnieuw of gebruik de toonhoogteherstel modus.
Aangepaste antimetrische figuren
Meer complexe antimetrische figuren kunnen als volgt worden gemaakt:
- Selecteer in de noteninvoermodus een noot duur die gelijk is aan de totale duur van het antimetrische figuur of in de normale modus, selecteer een noot of rust van de gewenste totale duur.
- Open het dialoogvenster Maak een antimetrische figuur vanuit het menu (Voeg toe→Antimetrische figuren…→Anders) of door op het antimetrische figuur pictogram te klikken in de nootinvoer werkbalk.
- Geef in het veld Verhouding de gewenste getal verhouding van het antimetrisch figuur op.
- Stel Getal en Haak in om de gewenste weergave te krijgen.
- Druk op OK om het dialoogvenster te sluiten.
- Voer de gewenste reeks noten en rusten in.
Geneste antimetrische figuren
Antimetrische figuren kunnen worden genest.
Een geneste antimetrisch figuur maken:
- Maak het buitenste antimetrisch figuur zoals hierboven beschreven.
- Terwijl je de afzonderlijke noten invoert, maak je gaandeweg de binnenste antimetrische figuren (selecteer de totale genoteerde duur voor het binnenste antimetrisch figuur en gebruik vervolgens een van de antimetrische figuur-commando's om het op de juiste manier te verdelen).
Weergave van antimetrische figuren aanpassen
Je kunt ervoor kiezen om het getal of de haak van het antimetrische figuur weer te geven of te verbergen, de oriëntatie ervan wijzigen of de lijndikte aan te passen. Zie antimetrische figuur eigenschappen (hieronder) voor details.
Antimetrisch figuur eigenschappen
De weergave van geselecteerde antimetrisch figuren kan worden gewijzigd in het Antimetrisch figuur gedeelte van het Eigenschappen paneel.
Richting: Of het figuur boven of onder de notenbalk verschijnt. Beschikbare instellingen zijn "Automatisch", "boven" (↑) of "onder" (↓).
Nummertype: Beïnvloedt de numerieke weergave. Keuze uit "Getal", "Verhouding" of "Geen".
Haaktype: Stelt de haak weergave in. Instellingen zijn "Automatisch", "haak" of "geen haak".
Lijndikte: De dikte van de haak, indien weergegeven.
Antimetrische figuren stijl
Waarden van de "Stijl voor antimetrische figuren" kunnen worden bewerkt in Opmaak→Stijl→Antimetrische figuren.
Waarden van de "Stijl voor tekst in antimetrische figuren" kunnen worden bewerkt in Opmaak→Stijl→Tekststijlen→Antimetrische figuur.
"Stijl voor antimetrische figuren" bevat
De instellingen omvatten:
- Eigenschappen
- Richting
- Nummertype
- Haaktype
- Haken
- Haakdikte
- Haakhoogte
- Verticale afstand vanaf de noten
- Maximale hellingshoek
- Verticale afstand van de stok
- Verticale afstand vanaf de notenkop
- Ontwijk notenbalken
- Horizontale afstand vanaf de noten
- Afstand voor de stok van de eerste noot
- Afstand voor de kop van de eerste noot
- Afstand na de stok van de laatste noot
- Afstand na de kop van de laatste noot
Maatstrepen
Een volledige reeks algemene maatstrepen is opgenomen in het Maatstrepen palet.
Dubbele en andere speciale maatstrepen toevoegen
Type maatstreep wijzigen voor alle notenbalken
- Selecteer een of meer maatstrepen in een partituur.
- Klik op de gewenste maatstreep in het palet.
Je kunt ook een maatstreep uit het palet naar een maatstreep in de partituur slepen.
Wijzigingen worden automatisch toegepast op alle maatstrepen op hetzelfde punt in de partituur.
Type maatstreep wijzigen voor een enkele notenbalk
- Selecteer een of meer maatstrepen in de partituur;
- Houd Ctrl ingedrukt en klik vervolgens op de gewenste maatstreep in het palet.
Je kunt ook Ctrl ingedrukt houden en een maatstreep van het palet naar een maatstreep in de partituur slepen.
Alleen maatstrepen in de ene notenbalk worden beïnvloed.
Maatstreep in de maat toevoegen
- Selecteer een of meer noten.
- Klik op een maatstreep in het palet.
Dit zal een "maatstreep" toevoegen voor elke geselecteerde noot. De maatstreep is voor visuele doeleinden en speelt geen rol bij maatbewerkingen.
Als je een maat wilt splitsen door een echte maatstreep in te voegen, zie Een maat splitsen.
De lengte van de maatstreep wijzigen
Hier hebben we te maken met de verticale uitbreiding van maatstrepen om notenbalken aan elkaar te koppelen of hun verkleining om gedeeltelijke maatstrepen te creëren.
Alle maatstrepen in een notenbalk verlengen
- Selecteer een maatstreep op de "start" notenbalk
- Gebruik een van de volgende methoden:
- Sleep de aanpassingshandgreep naar beneden totdat deze de bestemmingsnotenbalk raakt. Deze methode is het beste voor het verlengen van maatstrepen door meerdere notenbalken.
- Selecteer de aanpassingshandgreep en druk op ↓.
- Vink "Omspan tot volgende notenbalk" aan in het Maatstreep gedeelte van het Eigenschappen paneel; klik vervolgens op Stel in als standaardwaarde voor notenbalk
- Herhaal indien nodig voor volgende notenbalken.
De maatstreep klikt op zijn plaats en alle andere maatstrepen in die notenbalk volgen.
Bepaalde maatstrepen in een notenbalk verlengen
- Selecteer een of meer maatstrepen (en hun tegenhangers in de notenbalken eronder als er meer dan twee notenbalken zijn om samen te voegen).
- Vink "Omspan tot volgende notenbalk" aan in het Maatstreep gedeelte van het Eigenschappen paneel.
Gedeeltelijke maatstrepen maken
Gedeeltelijke maatstrepen kunnen eenvoudig worden gemaakt door "Omspan vanaf" en "Omspan tot" aan te passen in het Maatstreep gedeelte van het Eigenschappen paneel.
Maatstrepen tussen notenbalken maken (Mensurstrich)
Maatstreep eigenschappen
Je kunt eigenschappen die specifiek zijn voor maatstrepen bewerken in het Maatstreep gedeelte van het Eigenschappen paneel:
Stijl: Gebruik dit om de stijl van geselecteerde maatstrepen te wijzigen.
Omspan tot volgende notenbalk: Vink dit aan om de geselecteerde maatstrepen door te laten lopen naar de onderliggende notenbalk.
Omspan vanaf/tot: Gebruik dit om de verticale start- en eindpunten van een of meer geselecteerde maatstrepen in te stellen.
Stel in als standaard voor notenbalk: Past de wijzigingen toe die gemaakt zijn in Omspan tot volgende notenbalk en Omspan vanaf/tot toe op alle maatstrepen in de notenbalk.
Omspan instellingen: Past de geselecteerde instelling toe op een of meer geselecteerde maatstrepen in de partituur.
Maatstreep stijl
Een aantal eigenschappen kunnen worden gewijzigd in Opmaak→Stijl→Maatstrepen voor alle maatstrepen in de partituur:
Zie ook
- Vaste maatbreedte voor een oplossing om ervoor te zorgen dat maatstrepen verticaal tussen systemen worden uitgelijnd.
- Herhalingstekens
Maatnummering
Maatnummers tonen en verbergen
Maatnummers automatisch weergeven
Standaard toont MuseScore maatnummers aan het begin van elk systeem behalve de eerste in een sectie. De nummering begint bij de eerste volledige maat in een sectie.
Als je de maatnummering wilt wijzigen:
- Selecteer in de menubalk Opmaak→Stijl→Maatnummers.
- Bewerk, waar nodig, de volgende eigenschappen:
- Maatnummers: Dit staat standaard AAN. Haal het vinkje weg om maatnummering uit te schakelen.
- Laat eerste zien: Vink aan om het maatnummer weer te geven op het eerste systeem van een sectie.
- Alle notenbalken: Vink aan om maatnummers op elke notenbalk te tonen.
- Elk systeem / Interval: Als "Elk systeem" is geselecteerd, worden maatnummers weergegeven aan het begin van elk systeem. Als "Interval" is geselecteerd, kun je een maatinterval kiezen waarop maatnummers worden weergegeven.
- Wijzig de positionering met behulp van de opties aan de rechterkant.
- Bewerk de weergave van maatnummers bij meermaatsrusten in het onderstaande gedeelte:
- Toon maatnummerbereik bij meermaatsrust. Indien aangevinkt, kun je ook het uiterlijk en de positie van de nummering aanpassen. Indien niet aangevinkt (de standaardinstelling) dan zal alleen het aantal maten dat de meermaatsrust omvat worden weergegeven.
Maatnummers handmatig weergeven
Om altijd het nummer van een bepaalde maat te tonen, ongeacht de stijlinstellingen, open je Maat-eigenschappen en selecteer je "Altijd laten zien" in de keuzelijst Maatnummermodus.
Maatnummers verbergen
Om alle maatnummers te verbergen, verwijder je het vinkje bij "Maatnummers" in Opmaak→Stijl→Maatnummers.
Om het nummer van een specifieke maat te verbergen, ongeacht de stijlinstellingen, open je Maat-eigenschappen en selecteer je "Altijd verbergen" in de keuzelijst Maatnummermodus.
Veranderen van de maatnummerreeks
Een maat uitsluiten van de telling
Vink "Sluit uit van maattelling" aan in Maat-eigenschappen (in het Anders deelvenster).
Het nummer van een maat wijzigen
Bewerk "Voeg toe aan maatnummer" in Maat-eigenschappen. Zowel positieve als negatieve getallen kunnen worden gebruikt.
Maatnummering opnieuw instellen voor een nieuwe sectie
Standaard begint de nummering van maten altijd aan het begin van een nieuwe sectie. Om dit te voorkomen en de nummering doorlopend te maken, selecteer je het sectie-einde en verwijder je het vinkje bij "Maatnummers opnieuw instellen voor nieuwe sectie" in het Eigenschappen paneel.
De positie van maatnummers veranderen
Om de positie van alle maatnummers aan te passen, bewerk je de X- en Y-correctie van "Positie boven" en "Positie onder" in Opmaak→Stijl→Maatnummers.
Maatnummer eigenschappen
Houd er rekening mee dat eventuele wijzigingen aan een maatnummer in het Eigenschappen paneel verloren kunnen gaan als de lay-out verandert.
Maatnummers stijl
Waarden van de "Stijl voor maatnummer" kunnen worden bewerkt in Opmaak→Stijl→Maatnummers.
Waarden van de "Stijl voor tekst binnen het maatnummer" kunnen worden bewerkt in Opmaak→Stijl→Tekststijlen→Maatnummer
Zie ook
Andere maat gerelateerde pagina's:
Maatrusten en meermaatsrusten
Maatrust
Een maatrust ziet eruit als een hele rust, maar is gecentreerd binnen een maat en geeft aan dat de hele maat (of een stem erin) stil is.
Het wordt gebruikt in alle maatsoorten (behalve 4/2 en 8/4).
Eén of meer volledige maatrusten maken
Gebruik de volgende methode als alle geselecteerde maten "standaard" zijn, d.w.z. zonder aangepaste duur:
1 Selecteer een maat of bereik van maten.
2. Druk op Del (Mac: Backspace).
Als een of meer van de maten een aangepaste duur bevat, gebruik dan de volgende methode:
Een volledige maatrust maken in een bepaalde stem
- Voer met de juiste stem een rust in die zich over de hele maat uitstrekt.
- Zorg ervoor dat de rust is geselecteerd en druk vervolgens op Ctrl+Shift+Del (Mac: Cmd+Shift+Backspace).
Als de stem alleen rusten bevat, kun je de eerste rust selecteren en de conversie uitvoeren.
Meermaatsrust
Een meermaatsrust wordt gebruikt om een reeks lege maten aan te geven, waarbij het aantal maten wordt weergegeven door een cijfer boven/onder de notenbalk.
Meermaatsrusten in- en uitschakelen
Meermaatsrusten kunnen aan/uit worden gezet met de sneltoets M of door "Meermaatsrusten" aan te vinken in Opmaak→ Stijl…→Rusten.
Als meermaatsrusten zijn ingeschakeld, worden opeenvolgende reeksen van twee of meer lege maten standaard automatisch omgezet in meermaatsrusten.
Om het minimale aantal lege maten te wijzigen dat nodig is om meermaatsrusten te triggeren:
- Kies in het menu Opmaak→Stijl…→Rusten.
- Vink "Meermaatsrusten" aan (als de optie nog niet is ingeschakeld).
- Bewerk "Minimum aantal lege maten".
Meermaatsrusten kunnen onafhankelijk van elkaar worden in- of uitgeschakeld in de (hoofd)partituur en (instrument)partijen.
Meermaatsrusten onderbreken
Meermaatsrusten worden automatisch onderbroken op belangrijke punten, zoals dubbele maatstrepen, repetitietekens, toonsoort- of maatsoortveranderingen, sectie-einden enz.
Je kunt er echter voor kiezen om een meermaatsrust handmatig als volgt te onderbreken.
- Schakel meermaatsrusten uit (sneltoets M)
- Klik met de rechtermuisknop op de maat waar je de meermaatsrust wilt laten onderbreken en selecteer Maat-eigenschappen.
- Vink "Onderbreek meermaatsrust" aan.
- Klik op OK.
- Schakel meermaatsrusten weer in.
Meermaatsrust eigenschappen
Je kunt eigenschappen die specifiek zijn voor meermaatsrusten bewerken in het Meermaatsrust gedeelte van het Eigenschappen paneel:
Getal zichtbaar: Dit vakje is standaard aangevinkt. Schakel het uit om het meermaatsgetal te verbergen.
Positie getal: Pas de verticale positie van het meermaatsgetal aan, boven of onder de rust.
Meermaatsrust stijl
Sommige globale eigenschappen van meermaatsrusten kunnen worden ingesteld via Opmaak→Stijl…→Maatnummers:
Andere via Opmaak→Stijl…→Rusten:
Zie ook
Andere maat gerelateerde pagina's:
Opmaat en maten met afwijkende duur
Een opmaat maken
Een opmaat, ook wel upbeat of anacrouse genoemd, is een gedeeltelijke of onvolledige maat aan het begin van een partituur of sectie.
Opmerking: volgens afspraak begint de maatnummering bij de eerste volledige maat.
De opmaatduur specificeren tijdens het maken van de partituur
- Klik op Maten in "Aanvullende partituurinformatie" (pagina/stap 2) van het dialoogvenster Nieuwe partituur.
- Vink "Maak opmaat" aan.
- Kies de gewenste duur/maatsoort met behulp van de opties.
Een maat omzetten in een opmaat
- Klik met de rechtermuisknop op de maat en kies Maat-eigenschappen.
- Kies in de sectie Maatduur naast "Werkelijk" de gewenste "duur/maatsoort".
- Klik op OK of klik op Toepassen en vervolgens op ← of → als je een aangrenzende maat wilt configureren.
Het is een geaccepteerde praktijk om dezelfde duur als de opmaat weg te laten van de laatste maat van het stuk of van dezelfde herhalingssectie. Dezelfde methode van verkorting van de maat is hier van toepassing.
Maten met afwijkende maatduur maken
Een maat met afwijkende duur is een maat die korter of langer duurt dan de aangegeven maatsoort.
Een maat van minder duur dan de aangegeven maatsoort kan op precies dezelfde manier worden gemaakt als een opmaat (zie hierboven).
Andere manieren om maten met afwijkende duur te maken, worden hieronder beschreven:
Noten en rusten invoegen
Extra noten/rusten kunnen in een maat worden ingevoegd met behulp van een sneltoets of door gebruik te maken van een speciale invoermodus genaamd Invoegmodus:
Een sneltoets gebruiken
- Selecteer de noot of rust in de partituur waarvoor je noten/rusten wilt invoegen.
- Ga naar de noteninvoermodus.
- Selecteer een duur.
- Druk op Ctrl+Shift (Mac: Cmd+Shift) terwijl je de noot/rust toevoegt vanaf het toetsenbord of de muis.
De invoegmodus gebruiken
- Zorg dat je het element hebt geselecteerd waar je wilt beginnen met het invoegen van noten/rusten.
- Klik op de het nootinvoer pictogram en hou de muis ingedrukt totdat de keuzelijst verschijnt en selecteer Invoegen (of als Invoegen de huidige standaard is, druk je gewoon op N).
- Voer een noot of rust in zoals je zou doen in de staptijd-modus. Elke noot wordt ingevoegd vóór de huidige cursorpositie.
- Verplaats de cursor indien nodig naar voren en naar achteren (met behulp van de pijltoetsen) om het invoegpunt te wijzigen.
Als op enig moment de totale duur van de noten en rusten binnen de maat niet overeenkomt met de maatsoort dan wordt er een klein + of - teken boven de maat weergegeven.
Maten samenvoegen
Dit commando voegt geselecteerde maten samen tot één maat.
Methode A. Twee maten samenvoegen:
- Selecteer de maatstreep tussen de twee maten.
- Druk op Ctrl+Del of selecteer Gereedschappen→Verwijder geselecteerd bereik.
Methode B. Een willekeurig aantal maten samenvoegen:
- Selecteer de maten die je wilt samenvoegen.
- Selecteer in de menubalk Gereedschappen→Maten→Voeg de geselecteerde maten samen.
Opmerkingen: (1) Als je maten selecteert op slechts één notenbalk in een partituur met meerdere notenbalken dan worden dezelfde maten samengevoegd in elke notenbalk van het systeem. (2) Waardestrepen kan automatisch worden aangepast.
Maat splitsen
Dit commando voegt een maatstreep in voor een geselecteerde noot, waardoor de maat in tweeën wordt gesplitst.
Gebruik een van de volgende methoden:
- Selecteer een noot en houd vervolgens Ctrl ingedrukt en klik op een maatstreep in het palet.
- Houd Ctrl ingedrukt en sleep een maatstreep (uit een palet) naar een noot.
- Selecteer een noot en selecteer vervolgens in de menubalk Gereedschappen→Maten→Splits de maat voor de geselecteerde noot/rust.
Zie ook
Andere maat gerelateerde pagina's:
Maat-eigenschappen
Het dialoogvenster openen en gebruiken
In het dialoogvenster Maat-eigenschappen kun je verschillende eigenschappen van een individuele maat aanpassen, zoals zichtbaarheid, duur, nummering en breedte ("Uitrekking"). Om alle maten in de partituur te wijzigen, gebruik je Opmaak → Stijl venster : Partituur, Pagina, Maatnummers en Maten categorieën. Om alle maten van één notenbalk in de hele partituur te wijzigen, wijzig je de notenbalk Notenbalk/partij-eigenschappen.
-
Om Maat-eigenschappen te openen, klik je met de rechtermuisknop op een maat en selecteer je "Maat-eigenschappen".
Als je slechts één maat wilt aanpassen, klik je op OK om de wijzigingen permanent te maken. Als je echter ook aangrenzende maten wilt aanpassen, dan hoef je het dialoogvenster niet te sluiten. Klik gewoon op Toepassen en gebruik vervolgens de pijlen linksonder in het venster om het dialoogvenster naar de nieuwe maat te verplaatsen. Het nieuwe maatnummer verschijnt zowel bovenaan het dialoogvenster als in de statusbalk.
Notenbalken
Zichtbaar : Vink de vakjes uit of vink ze aan om de geselecteerde maat te verbergen/weer te geven.
Zonder stok: Vink het vakje aan/uit om stokken te verbergen/weer te geven.
Maatduur
Weergave: Dit is de maatsoort zoals deze is ingesteld in de partituur.
Werkelijk: Pas deze getallen aan om de duur van een maat te verlengen of te verkorten.
Anders
Sluit uit van matentelling: Vink aan om de telling de geselecteerde maat te laten overslaan.
Onderbreek meermaatsrust: Zie Maatrusten en meermaatsrusten.
Maatnummermodus: Hiermee kun je het maatnummer voor de geselecteerde maat weergeven/verbergen, ongeacht stijl instellingen.
Voeg toe aan maatnummer: Verandert de nummering vanaf deze maat in de partituur.
Uitrekking van de opmaak: Deze eigenschap wordt normaal gesproken eerst aangepast met een sneltoets (zie Uitrekking), gebruik "Maat-eigenschappen" voor fijnafstelling.
Aantal keren afspelen: Dit verschijnt alleen als de maat voor een eindherhaling maatstreep staat. Het geeft het aantal keren aan dat het herhaalde gedeelte wordt afgespeeld.
Het aantal keren dat de maat met de eindherhalingsmaatstreep wordt gespeeld, moet één hoger worden ingesteld dan het aantal keren dat je de maat wilt laten spelen (dit is meestal gelijk aan het aantal vermeldingen in die volta-herhalingslijst + 1).
Neem de volgende partituur:
Bij maat 4 moet het aantal keren afspelen op 4 zijn ingesteld
Bij maat 6 moet het aantal keren afspelen op 3 zijn ingesteld
Zie ook
- Vaste maatbreedte voor een oplossing om ervoor te zorgen dat maatstrepen verticaal tussen systemen worden uitgelijnd.
Andere maat gerelateerde pagina's: