Begrippenlijst
Deze vertaling is verouderd. Raadpleeg de originele Engelstalige pagina: Glossary
De onderstaande lijst is een verklarende woordenlijst van veelgebruikte termen in MuseScore en hun betekenis.
A
- Acciaccatura
- Achtste noot
- Een noot waarvan de duur een achtste van een hele noot is.
- Akkoord
- Een groep van twee of meer noten die samen klinken. Als je een akkoord in MuseScore wilt selecteren, druk je op Shift en klik je op een noot.
- Ambitus
- Noot (of vocaal) bereik gebruikt in een notenbalk. Vooral gebruikt in oude muziek.
- Anacrouse
- Zie opmaat.
- Anker
- Het bevestigingspunt in de partituur van objecten zoals tekst en lijnen: wanneer het object wordt gesleept, verschijnt het anker als een kleine bruine cirkel die met een stippellijn is verbonden met het object. Afhankelijk van het geselecteerde object, kan het anker ervan worden bevestigd aan (a) een noot (bijvoorbeeld vingerzetting), (b) een notenbalklijn (bijvoorbeeld notenbalktekst) of (c) een maatstreep (bijvoorbeeld herhalingen).
- Antimetrisch figuur
- Een antimetrisch figuur deelt een hogere nootwaarde door een aantal andere noten dan aangegeven door de maatsoort. Een triool verdeelt bijvoorbeeld de hogere nootwaarde in drie delen in plaats van twee. Voorbeeld van antimetrische figuren zijn o.a.: triolen, duolen en kwintolen
- Appoggiatura
- Een lange siernoot die waarde van de bijbehorende noot afhaalt. De functies zijn onder meer: doorgeven toon, anticipatie, geslagen dempen en ontsnapping toon.
- Arpeggio
- Een arpeggio vertelt de uitvoerder om het akkoord op te splitsen in de losse noten die afzonderlijk, de een na de ander, worden gespeeld. Een pijl op het arpeggio geeft de richting aan waarin de speler de noten van het akkoord moet spelen.
- Articulatie
- Een markering of symbool dat aangeeft hoe een noot moet worden gespeeld, meestal door de lengte van een noot te wijzigen of de attack en het verval ervan te bepalen.
B
- Besturingssysteem
- Operating System (OS)
- Onderliggende set van programma's die een computer instellen, waardoor extra programma's (zoals MuseScore) mogelijk worden. Populaire besturingssystemen zijn Microsoft Windows, macOS en GNU / Linux.
Niet te verwarren met een bladmuziek systeem. - Bewerkingsmodus
- De programmamodus waarin je ofwel tekst in tekstobjecten kunt bewerken of waarmee je niet-tekstuele objecten kunt verplaatsen met de toetsenbordpijlen (waar dit niet is toegestaan in de normale modus). Er zijn een aantal manieren om naar deze modus te gaan nadat je op het gewenste object hebt geklikt: (1) Dubbelklik (alleen tekst), (2) Druk op F2 of Alt+Shift+E, (3) Klik met de rechtermuisknop en kies "Bewerk element".
- BPM
- Beats Per Minute is de eenheid voor het meten van tempo, traditioneel geteld in kwartnoot duren. Zie metronoom markering
- Brevis
- Een dubbele hele noot of breve is een noot die de duur heeft van twee hele noten.
C
- Caesura
- Een caesura (//) is een korte, stille pauze. De tijd wordt niet geteld voor deze periode en muziek hervat wanneer de dirigent dit aangeeft.
- Cent
- Een interval gelijk aan een honderdste van een halve toon.
D
- Dubbele notenbalk
- Een systeem van twee of meer notenbalken met viool (g) en bas (f) sleutels, bijvoorbeeld gebruikt voor de muzieknotatie voor toetsinstrumenten en de harp.
- Dubbelkruis
- Een dubbelkruis (♯♯ of 𝄪) is een teken dat aangeeft dat de toonhoogte van een noot twee halve tonen moet worden verhoogd.
- Dubbelmol
- Een dubbelmol (♭♭ of 𝄫) is een teken dat aangeeft dat de toonhoogte van een noot twee halve tonen moet worden verlaagd.
- Duool
- Zie antimetrisch figuur.
- Dynamiek
- Een symbool dat de relatieve sterkte van een noot of muziekfragment aangeeft—zoals mf (mezzoforte), p (piano), f (forte) etc., beginnend bij de noot waar het teken staat.
E
- 1st en 2de Einden
- Zie volta.
- Enharmonische noten
- Noten met dezelfde toonhoogte maar die verschillende geschreven zijn. Bijvoorbeeld: G♯ en A♭. Druk op J om te wisselen tussen enharmonische spellingen.
G
- Gedeelde nootkop
- Geluidsstrekte
- De geluidssterkte eigenschap van een noot bepaalt hoe hard de noot wordt gespeeld. Dit gebruik van de term komt van MIDI-synthesizers. Op een toetsinstrument is het de snelheid waarmee een toets wordt ingedrukt die het volume regelt. De gebruikelijke schaal voor geluidssterkte is 0 (stil) tot 127 (maximum).
- Geschreven toonhoogte
- Transponerende instrumenten (zoals de klarinet, hoorn, trompet etc.) worden op een andere toonhoogte (en toonsoort) genoteerd dan hoe ze klinken. De genoteerde toonhoogte wordt de geschreven toonhoogte genoemd,
H
- Halve noot
- Een noot waarvan de duur de helft van een hele noot.
- Herbepaal toonhoogtes
- Probeert de juiste voortekens te raden voor de hele partituur (zie voortekens).
- Herinneringsmuzieksleutel
- Een verkleinde sleutel toegepast op het einde van een systeem dat een sleutelverandering aangeeft aan het begin van het volgende systeem.
- Herstellingsteken
- Een herstellingsteken (♮) is een teken dat een eerdere wijziging voor noten van dezelfde toonhoogte opheft.
- Hulplijn
- Lijn(en) die worden toegevoegd boven of onder de notenbalk.
I
- Interval
- Het verschil in toonhoogte tussen twee noten, uitgedrukt in de trap van de toonladder (bijvoorbeeld grote secunde, kleine terts, reine kwint enz.). Zie trap (muziek) (Wikipedia).
K
- Koron
- Een Iraans voorteken dat een verlaging van de toon aangeeft en deze wordt verlaagd met een kwart toon (in vergelijking tot een mol die de noot verlaagd met een halve toon). Het is mogelijk om dit voorteken in de toonsoort te gebruiken.
Zie ook Sori. - Kruis
- Teken (♯) dat aangeeft dat de toonhoogte van een noot een halve toon moet worden verhoogd.
- Kwartnoot
- Een noot waarvan de duur een kwart van een hele noot is.
- Kwartool
- Zie antimetrisch figuur.
- Kwintool
- Zie antimetrisch figuur.
L
- Legato
- Legato is een speelstijl waarbij de muzieknoten zo worden gespeeld of gezongen dat ze in elkaar overlopen of naadloos aan elkaar klinken. Legato kan worden geschreven als tekst of weergegeven door het gebruik van legatobogen.
- Legatoboog
- Een gebogen lijn over of onder twee of meer noten, wat betekent dat de noten vloeiend en verbonden worden gespeeld (legato).
Zie ook overbinding. - Lokale maatsoort
De maatsoort op een enkele notenbalk wanneer deze verschilt van de maatsoort van de algehele partituur. Zie Een lokale maatsoort toevoegen voor een enkele notenbalk.- Longa
- Een longa is een viervoudige hele noot.
M
- Maat
- Een tijdsegment gedefinieerd door een bepaald aantal tellen. Door muziek in maten te verdelen, krijg je regelmatig referentiepunten voor het lokaliseren van locaties binnen een muziekstuk.
- Maatstreep
- Een verticale lijn door een notenbalk of een volledig systeem die de maten van elkaar scheiden.
- Metronoommarkering
- Metronoommarkeringen worden meestal aangegeven door een nootlengte die gelijk is aan een bepaalde afspeelsnelheid in BPM. In MuseScore worden metronoommarkering gebruikt in tempomarkeringen.
- Mol
- Een teken (♭) dat aangeeft dat de toonhoogte van een noot een halve toon moet worden verlaagd.
- Muzieksleutel
- Teken aan het begin van een notenbalk, gebruikt om aan te geven welke muzieknoten op de lijnen en tussen de lijnen staan. Sommige transponerende instrumenten maken gebruik van octaaftransponerende sleutels of hebben verschillende sleutels in [werkelijke toonhoogte] (#concert-pitch) versus transponerende toonhoogte. Zie ook herinneringsmuzieksleutel
N
- Notatie over meerdere notenbalken
- Een muzikale frase die zich uitstrekt over twee notenbalken: b.v. bas notenbalk en viool notenbalk.
- Om
- Om
- Normale modus
- De programma modus wanneer de noteninvoermodus of bewerkingsmodus niet actief is. Druk op Esc om deze te activeren. In de normale modus kun je door de partituur navigeren, selecteren, elementen verplaatsen, eigenschappen in het instellingenoverzicht aanpassen en de toonhoogte veranderen van bestaande noten.
- Notenbalk
- Een set lijnen en spaties, die elk een toonhoogte vertegenwoordigen, waarop muziek wordt geschreven. In oude muzieknotatie (vóór de 11e eeuw) kan de notenbalk een willekeurig aantal lijnen hebben.
- Notenbalkafstand
- Zie Spatie.
- Noteninvoermodus
- De programma modus die gebruik wordt voor het invoeren van noten. Activeer het in door op N te drukken of op het penpictogram in de noteninvoer-werkbalk te klikken.
O
- Opmaat (ook bekent als anacrusis)
- Onvolledige eerste maat van een stuk of gedeelte van een muziekstuk. Zie maatduur en maak een nieuwe partituur: opmaat en ook sluit uit van matentelling. Kan al dan niet worden gecompenseerd aan het einde van de partituur of sectie.
- Ossia
- Een alternatieve passage die gespeeld kan worden in plaats van de originele passage (van het Italiaans voor "alternatief", wat betekent "of zij het").
- Overbinding
-
Een gebogen lijn tussen twee of meer noten op dezelfde toonhoogte om een enkele noot van gecombineerde duur aan te geven:
- Kwartnoot + overbinding + kwartnoot = halve noot
- Kwartnoot + overbinding + achtste noot = gepunteerde kwartnoot
- Kwartnoot + overbinding + achtste noot + overbinding + zestiende noot = dubbel gepunteerde kwartnoot
Zie ook legatoboog.
P
- Partij
- 1. In MuseScore, de muzieknotatie voor een individuele notenbalk uit de hoofdpartituur. Zie partijen.
- 2. Een enkele melodielijn in een meerstemmige muzikale compositie. MuseScore 4 gebruikt deze definitie niet, maar er is een vergelijkbare functie stem.
- 3. Instrument(en) of hun notenbalken. MuseScore 4 gebruikt deze definitie niet.
R
S
- Schuine streep akkoord
- Zie Slash chord (Wikipedia) (Engelstalig)
- Schuine streep-notatie
- Een vorm van muzieknotatie met schuine strepen op of boven/onder de notenbalk om het ritme van een begeleiding aan te geven, vaak gebruikt in combinatie met akkoordsymbolen. Er zijn twee soorten: (1) schuine streep-notatie die bestaat uit een ritmische schuine streep op iedere tel, de exacte interpretatie wordt aan de speler overgelaten (zie vul met schuine strepen); (2) Ritmische schuine streep notatie die het precieze ritme aangeeft voor de begeleiding (zie Schakel 'ritmische schuine streep-notatie' om).
- Sectie
- In MuseScore, een deel van de partituur tussen sectie-einden, ook vanaf het begin van een partituur tot de eerste sectie-onderbreking en vanaf de laatste sectie-onderbreking tot het einde van de partituur.
- Sextool
- Zie antimetrisch figuur.
- SF2
- Een virtueel instrumentformaat ontwikkeld door E-mu Systems en Creative Labs. Zie SoundFonts.
SF3
Een uitvinding van Werner Schweer, de ontwikkelaar van Musescore (source). Dit formaat ondersteunt compressie van geluidssamples. Zie SoundFonts.
- Siernoot
- Siernoten verschijnen als kleine noten voor een hoofdnoot van normale grootte. Zie acciaccatura en appoggiatura.
- Sori
- Een Iraans voorteken dat een verhoging van de toon aangeeft en deze wordt verhoogd met een kwart toon (in vergelijking tot een kruis die de noot verhoogd met een halve toon). Het is mogelijk om dit voorteken in de toonsoort te gebruiken.
Zie ook Koron. - SoundFont
- Een virtueel instrumentformaat ondersteund door MuseScore. Een Soundfont is een speciaal bestandstype (extensie .sf2 of .sf3 indien gecomprimeerd) met geluidssamples van één of meer muziekinstrumenten. In feite een virtuele synthesizer die fungeert als een geluidsbron voor MIDI-bestanden. MuseScore 4 wordt geleverd met zijn eigen soundfont "MS Basic".
- Spatie / Ruimte / sp. (afkorting/eenheid)
- De afstand tussen de middelpunten van twee lijnen van een notenbalk (of een kwart van de grootte van de volledige vijf-lijns notenbalk, uitgaande van een hypothetische notenbalklijndikte van 0). De grootte van de meeste elementen in de partituur is gebaseerd op deze instelling (zie Pagina-instellingen).
- Sprong
- In MuseScore zijn "sprongen" notaties zoals "D.S. al Coda", deze zijn beschikbaar in het "herhalingen & sprongen" palet.
- Staptijd invoer
- De standaard invoermodus van MuseScore, waarmee je de muzieknotatie per noot (of rust) kunt invoeren.
- Stem
- 1. In Musescore is stem een softwarefunctie, je kunt maximaal 4 stemmen per notenbalk gebruiken, zie werken met meerdere stemmen, zie ook notenbalk.
- 2. De muzikale term "stem" verwijst naar een muzikale lijn of een deel dat zijn eigen ritme kan hebben. MuseScore heeft geen functie om exact hetzelfde idee te implementeren. Als de stemfunctie niet aan je behoefte voldoet, probeer dan in plaats daarvan afzonderlijke instrumenten toe te voegen.
- Systeem
- Een aantal notenbalken die gelijktijdig worden gelezen in de partituur.
Zie ook Operating System (OS).
T
- Toonhoogteherstel modus
- Hiermee kun je een bestaande passage van muziek herschrijven door de toonhoogtes te wijzigen zonder het ritme te wijzigen.
- Toonsoort
- Set van kruisen of mollen aan het begin van de notenbalk. Het geeft een idee over de tonaliteit en vermijdt herhaling van die tekens in de notenbalk.
Een toonsoort van Bes betekent F majeur of D mineur tonaliteit. - Transpositie
-
De handeling waarbij de toonhoogtes van één of meerdere noten met een constante interval omhoog of omlaag worden verplaatst. Er kunnen verschillende redenen zijn om een stuk om te transponeren, bijvoorbeeld:
- De melodie is te laag of te hoog voor een zanger. In dit geval moet het hele orkest ook worden omgezet - dit is eenvoudig te doen met MuseScore.
- De partij is geschreven voor een bepaald instrument, maar moet door een andere worden gespeeld.
- De partituur is geschreven voor een orkest en je wilt horen hoe de afzonderlijke instrumenten klinken. Dit vereist het veranderen van de transponerende instrumentonderdelen naar werkelijke toonhoogte.
- Een donkerder of een meer briljant geluid is gewenst.
- Triool
- Zie antimetrisch figuur.
U
- Upbeat
- Zie opmaat.
V
- Verdeel
- Een functie waarmee de gebruiker de akkoorden in een muziekpassage in een enkele notenbalk kan splitsen (of verdelen) in hun samenstellende noten of stemmen. Zie voeg samen en verdeel.
- Zie ook, Voeg samen
- Vlag
- Zie waardestreep.
- Voeg samen
- Een functie waarmee de gebruiker stemmen van afzonderlijke notenbalken op één notenbalk kan combineren. Zie Voeg samen en verdeel. Dit is vergelijkbaar met, maar niet precies, orkestuittreksel (wikipedia).
- Zie ook verdeel
- Volta
- In een herhaald gedeelte van de muziek is het gebruikelijk dat de laatste paar maten van het gedeelte verschillen. Markeringen genaamd volta's worden gebruikt om aan te geven hoe de sectie elke keer moet worden beëindigd. Deze markeringen worden vaak eenvoudigweg einden genoemd.
- Voortekens
- Een teken dat geplaatst wordt voor een noot waarmee de toonhoogte verhoogt of verlaagt word. De meest gebruikelijke voortekens zijn kruis, mol of herstellingsteken, maar dubbelkruisen of dubbelmollen kunnen ook worden gebruikt. Ook zijn er koron en sori en andere kwart toon voortekens. Voortekens zijn van toepassing op alle noten met dezelfde notenbalk positie voor de rest van de maat maar ze kunnen ook worden opgeheven door een ander voorteken. Wanneer noten over een maatstreep zijn verbonden dan geldt het voorteken tot en met de overgebonden noot na de maatstreep maar niet voor de noten die daarop volgen op dezelfde notenbalk positie in die maat.
W
- Waardestreep
- Noten met een duur van een achtste of korter hebben ofwel een vlag of een waardestreep. Waardestrepen worden gebruikt voor het groeperen van noten.
- Werkelijke toonhoogte
- 1. De klinkende of werkelijke toonhoogte van een noot, in tegenstelling tot de geschreven toonhoogte. Zie werken met transponerende instrumenten.
- 2. Een partituurweergavemodus in Musescore, zie werkelijke toonhoogte in de statusbalk.
- 3. De frequentie van A4.
Externe links
- http://www.robertcarney.net/musical-terms-definitions.htm (Engelstalig)
- https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_musical_symbols (Engelstalig)