Słowniczek

Updated 10 years ago

Słowniczek jest to stale rozwijany projekt, który możesz pomóc ulepszyć. Na jego temat możesz podyskutować na stronie forum dotyczącego dokumentacji. Poniższa lista zawiera najczęściej pojawiające się w programie MuseScore terminy i wyjaśnia ich znaczenie.

Acciaccatura
Zobacz →Przednutka
Akord
Akord jest to w nomenklaturze MuseScore współbrzmienie co najmniej dwóch dźwięków (w teorii muzyki stosowanej w Polsce jest to dwudźwięk, zaś akord składa się z co najmniej trzech dźwięków).
Appoggiatura
Zobacz →Przednutka
Belka
Nuty o wartości ósemki lub mniejsze mają chorągiewki lub belki. Belki stosuje się do grupowania nut, czyli takiego zapisania rytmu, aby był zgodny z oznaczeniem metrycznym i wskazywał jednostki metryczne.
BPM
Zobacz →Oznaczenie metronomiczne
Brevis (breve)
Podwójna cała nuta lub brevis (albo breve) jest to nuta mająca wartość dwóch całych nut.
Chorągiewka
Zobacz →Belka
Crotchet
Crotchet jest to angielskie określenie ćwierćnuty.
Demisemiquaver
Demisemiquaver jest to angielskie określenie trzydziestodwójki.
Duola
Zobacz →Grupa nieregularna
Głos
Głos jest terminem wieloznacznym. W MuseScore używany jest w dwóch znaczeniach:
  • 1. Głos jako jedna z linii melodycznych w utworze wielogłosowym. O sposobie zapisywania muzyki polifonicznej traktuje rozdział Podręcznika zatytułowany Głosy .
  • 2. Głos jako jedna z partii instrumentalnych w partyturze zespołowej lub orkiestrowej. O sposobie sporządzania wyciągów głosów traktuje rozdział Podręcznika zatytułowany Tworzenie wyciągów głosów .
Grupa nieregularna
Grupa nieregularna powstaje w wyniku podziału nuty na inną liczbę niż ta, która wynika z właściwego dla danego metrum podziału.
  • W metrach dwudzielnych, czyli tych, w których górna liczba oznaczenia metrycznego to: 2, 4, 8, 16, 32 itd., grupy niemiarowe powstają w wyniku podziału na: 3 (triola), 5 (kwintola), 6 (sekstola), 7 (septola), 9 (nowemola), 10, 11 itd.
  • W metrach trójdzielnych, czyli tych, w których górna liczba oznaczenia metrycznego to: 3, 6, 9, 12 itd., grupy nieregularne powstają w wyniku podziału na: 2 (duola), 4 (kwartola), 5 (kwintola), 7 (septola), 8 (oktola), 10, 11, 13 itd.
Hemidemisemiquaver
Hemidemisemiquaver jest to angielskie określenie sześćdziesięcioczwórki.
Klucz
Klucz jest znakiem umieszczanym na początku pięciolinii. Wyznacza położenie tzw. dźwięku kluczowego. Wyróżniamy trzy rodziny kluczy:
  • Klucze G: dyszkantowy i wiolinowy. Wskazują położenie dźwięku g1.
  • Klucze C: sopranowy, mezzosopranowy, altowy, tenorowy. Wskazują położenie dźwięku c1.
  • Klucze F: barytonowy, basowy, kontrabasowy. Wskazują położenie dźwięku f.
Kwartola
Zobacz →Grupa nieregularna
Kwintola
Zobacz →Grupa nieregularna
Ligatura
Zobacz →Łuk
Longa
Longa jest to wartość czterech całych nut.
Łuk
Łuk jest to linia łącząca dwie lub więcej nut (legato). Ligatura jest to z kolei linia łącząca dwie lub więcej nut o tej samej wysokości, stosowana do przedłużenia długości.
Minima
Minima jest to angielskie określenie półnuty.
Oznaczenie metronomiczne
Oznaczenie metronomiczne podawane jest zazwyczaj według metronomu Mälzla, który określa liczbę danych wartości rytmicznych przypadających na jedną minutę (innymi słowy ilość uderzeń na minutę, w języku angielskim stosuje się skrót BPM od "beat per minute"). W MuseScore oznaczenie tworzy się w sposób opisany w rozdziale Tempo .
Pięciolinia
Pięciolinia jest to system poziomych linii używanych do notacji muzycznej. W dawniejszej notacji używano różnej liczby linii, np. 4 w notacji gregoriańskiej. W zapisie partii instrumentów perkusyjnych stosuje się dzisiaj różną liczbę linii od 1 do 5. MuseScore umożliwia użycie dowolnej liczby linii. W tym celu należy kliknąć prawym przyciskiem myszki na dowolny takt danej pięciolinii, następnie z rozwiniętego menu kontekstowego wybrać Właściwości pięciolinii..., a następnie w polu wyboru Właściwości systemu podać odpowiednią wartość liczbową.
Przednutka
Przednutka jest to mała nutka umieszczona przed nutą normalnej wielkości. Przednutka krótka (acciaccatura) jest dodatkowo przekreślona. Wykonuje się ją dość krótko, przy czym nie ma wyraźnie określonej długości trwania. Przednutka długa (appoggiatura) nie jest przekreślona. Wykonuje się ją na dwa sposoby:
  • W podziale dwójkowym (ósemki, ćwierćnuty, półnuty itp.) przednutka długa odbiera połowę długości nuty głównej, przed którą jest umieszczona.
  • W podziale trójkowym, czyli wtedy, gdy stoi przed nutą z kropką, odbiera 1/3 długości nuty głównej, przed którą jest umieszczona.
Quaver
Quaver jest to angielskie określenie ósemki.
Sekstola
Zobacz →Grupa nieregularna
Semibreve
Semibreve jest to angielskie określenie całej nuty.
Semihemidemisemiquaver (quasihemidemisemiquaver)
Semihemidemisemiquaver (lub quasihemidemisemiquaver) jest to angielskie określenie stodwudziestoósemki.
Semiquaver
Semiquaver jest to angielskie określenie szesnastki.
System
System jest to układ pięciolinii połączonych przy pomocy pionowych linii, klamer lub akolady, które wykonywane są jednocześnie.
System operacyjny (w skrócie OS) jest to oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika (Wikipedia). Popularnymi systemami operacyjnymi są: Microsoft Windows, Mac OS X i GNU/Linux.
Tonacja
W systemie dur-moll ogół bezpośrednich i pośrednich związków funkcyjnych i ciążeń wszystkich dźwięków wobec dźwięku centralnego, zwanego toniką. Tonację wyznacza się przy pomocy znaków chromatycznych umieszczonych na początku pięciolinii.
Triola
Zobacz →Grupa nieregularna
Znak chromatyczny
Znak chromatyczny dodany do nuty zmienia jej wysokość.
Znaki chromatyczne dzielą się na: znaki przygodne umieszczane przed nutą oraz znaki przykluczowe, określające tonację, umieszczane przy kluczu. Znaki przygodne odnoszą się tylko do nut znajdujących się na danej linii w ramach jednego taktu. Znaki przykluczowe zmieniają natomiast każdą nutę o określonej wysokości (np. każdą nutę f) w całym utworze. Do znaków chromatycznych zaliczamy: krzyżyk, bemol, kasownik, podwójny krzyżyk i podwójny bemol oraz różne znaki określające odchylenia mikrotonowe.